Yanvarın 29-da Brüsseldə Avropa, Mərkəzi Asiya və onun hüdudlarından kənar hökumətləri, maliyyə institutlarını, biznesləri və vətəndaş cəmiyyətini bir araya gətirən Avropa İttifaqı (Aİ)-Mərkəzi Asiya Nəqliyyat Bağlantısı üzrə Qlobal Tranzit İnvestorlar Forumu açılıb.
Avropa Komissiyasının icraçı vitse-prezidenti Valdis Dombrovskis forumda iştirak edən Avropa və beynəlxalq maliyyə qurumlarının Mərkəzi Asiyada dayanıqlı nəqliyyat bağlantısına dəstək və investisiyalar üçün 10 milyard avro ayıracaqlarını açıqlayıb.
Onun sözlərinə görə, növbəti iki gün ərzində iştirakçılar Transxəzər Nəqliyyat Dəhlizinin 15 gün ərzində Avropa və Mərkəzi Asiyanı birləşdirən ən müasir, multimodal və səmərəli marşruta çevrilməsi üçün tələb olunan investisiyaları müzakirə edəcək.
Avropa Komissiyasının məlumatında deyilir ki, Rusiyanın Ukraynaya təcavüzü Avropa və Asiya arasında Rusiyadan tranzit keçməyən alternativ etibarlı və səmərəli ticarət yollarının tapılmasının vacibliyini gündəmə gətirib.
“Nəqliyyat əlaqələrinin inkişafı biznes üçün yeni imkanlar açmaqla yanaşı, həm də Mərkəzi Asiyanın regional inteqrasiyasını və iqtisadi inkişafını gücləndirmək vasitəsidir. Buna görə də İnvestorlar Forumu qlobal nəqliyyatın etibarlı əlaqə prinsiplərinə uyğun olaraq davamlılığın bütün aspektlərinə uyğun gələn nəqliyyat əlaqələrinə diqqət yetirir”, xəbərdə qeyd edilir.
Avropa Komissiyası bildirir ki, forumun ilk günündə ümumi məbləği 10 milyard avronun bir hissəsi kimi bir sıra mühüm öhdəliklər götürülür.
“Bunlara daxildir: Avropa İnvestisiya Bankı (AİB), Qazaxıstan, Qırğızıstan və Özbəkistan hökumətləri, habelə Qazaxıstan İnkişaf Bankı ilə ümumi dəyəri 1,47 milyard avro olan anlaşma memorandumları imzalayıb. Bu kreditlər Avropa Komissiyasının təminatları hesabına mümkün olacaq”, məlumatda qeyd edilir.
Bu gün daha sonra Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (AYİB) Qazaxıstanla nəqliyyatın ümumi inkişafı üçün artıq hazırlıq mərhələsində olan layihələrlə birlikdə 1,5 milyard avro dəyərində investisiya kəməri ilə bağlı anlaşma memorandumu imzalayacaq.
İnvestorlar Forumu Avropa Komissiyası, Aİ-yə üzv dövlətlər, Mərkəzi Asiya, eləcə də Qafqaz ölkələri və Türkiyədən yüksək səviyyəli nümayəndələri bir araya gətirir. Digər iştirakçılara G7 ölkələri, digər həmfikir ölkələr, maliyyə institutları və özəl sektor daxildir.
İnvestorlar Forumu Avropa Komissiyasının rəhbərlik etdiyi və Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı tərəfindən aparılan Avropa və Mərkəzi Asiya arasında Dayanıqlı Nəqliyyat Əlaqələri üzrə 2023-cü ilin iyun ayında aparılan tədqiqatın nəticələrinə əsaslanır. Tədqiqat 33 çətin infrastruktur ehtiyacını və transxəzər nəqliyyat şəbəkələrinin əməliyyat səmərəliliyini və iqtisadi cəlbediciliyini əhəmiyyətli dərəcədə artıracaq.
İnvestorlar Forumunda fəal iştirak edən Mərkəzi Asiya ölkələri, Türkiyə, eləcə də Şərq Tərəfdaşlığı ölkələri ilə tam tərəfdaşlıq şəraitində Qara dəniz və Qafqaz regionları vasitəsilə Mərkəzi Asiya ilə birbaşa nəqliyyat əlaqələrinin qurulmasını təşviq edir.
Orta dəhliz - Çindən Türkiyəyə və eləcə də Avropa ölkələrinə və əks istiqamətdə yük daşımalarını nəzərdə tutur.
Belə ki, TRACECA (Transport Corridor Europe-Caucasus-Asia) Avropa-Qafqaz-Asiya Nəqliyyat Dəhlizi Müstəqil Dövlətlər Birliyinə göstərilən texniki yardım (TASİS) çərçivəsində xüsusi bir layihədir. O, Avropa İttifaqının dəstəyi ilə həyata keçirilir. Layihə 1993-cü ilin mayında Brüsseldə keçirilən konfransda 8 ölkənin (5 Mərkəzi Asiya, Qazaxıstan və 3 Qafqaz respublikası) iştirakı ilə qəbul edilib.
TRACECA, həmçinin maraqları bir araya gətirmək, qarşılıqlı və faydalı əməkdaşlığın qurulmasının optimal yollarını tapmaq, o cümlədən Avropa, Qara dəniz, Qafqaz, Xəzər dənizi və Asiya regionlarında iqtisadi əlaqələri, ticarət və nəqliyyat kommunikasiyalarını inkişaf etdirmək üçün sabit platformadır.
Forum