“İranda qanuni toplantı dedikləri, ancaq nizamın xeyrinə olan və dövlət tərəfindən keçirilən toplantılardır,” deyə güneyli fəal Siyamək Mirzayi İran Azərbaycanında türk dil haqları fəallarına qarşı irəli sürülən “qanunsuz toplantı keçirmək” ittihamını tənqid edir. Güneydə yaşayan fəal Amerikanın Səsi ilə söhbətdə Dünya Ana Dili Günündə Tehran və Ərdəbil vilayətlərində baş verən olaylar haqqında danışıb.
Your browser doesn’t support HTML5
Siyamək Mirzayi: Ana dili əldən getsə, millət də gedər
Mirzayının sözlərinə görə, İran konstitusiyasında azad şəkildə toplantı keçirməyə icazə verildiyinə baxmayaraq ana dili üçün tədbir keçirənlər həbs edilir.
İran ana yasasının 15-ci maddəsi ana dilinin tədrisinə məhdud şəkildə icazə verir. Fəalların baxışında o maddə yetərsizdir, amma nizamın ömründən 30 ildən artıq keçdiyinə baxmayaraq bu günə qədər o maddə ilə bağlı heç bir addım atılmayıb.Siyamək Mirzayi
“Keçən il ana dili günü tədbirlərinə qatılan bir çox insanı həbs edərək onları qanunsuz toplantıya qatılmaqda suçladılar. Bu il isə toplantı keçirməyə icazə almaq üçün fəaliyyət edənləri, o cümlədən Əlirza Fərşini həbs etdilər,” deyə Ərdəbil vilayətinin muğan bölgəsində yaşayan fəal söyləyir.
“İranın ana yasasında İslama qarşı olmamaq şərti ilə azad şəkildə toplanmağa icazə verilir, amma onlar müxtəlif bəhanələr çıxarıb bunun qarşısını alırlar,” deyə güneyli fəal İran konstitusiyasında dərc edilən bəzi maddələrin sadəcə görüntü üçün olduğunu önə çəkir.
“Ana yasada bəzi maddələr var ki sadəcə suri şəkildə (görüntü olaraq) yazılıblar və əməldə icra olunmazlar... O maddələr sadəcə beynəlxalq cəmiyyətlərə göstərmək üçündür,” deyə o əlavə edir.
Siyamək Mirzayi həmçinin konstitusiyanın qeyri-fars dillər haqqında olan maddəsi haqqında düşüncələrini Amerikanın Səsi ilə paylaşır:
“15-ci maddədə ana dilinin tədrisi məsələsi məhdud şəkildə gəlibdir. Fəalların baxışında o maddə yetərsizdir, amma nizamın ömründən 30 ildən artıq keçdiyinə baxmayaraq bu günə qədər o maddə ilə bağlı heç bir addım atılmayıb.”
İranda fars sisteminin ən güclü gördüyü kültürəl hövzə türklərdir ki Azərbaycan və digər bölgələrdə yaşayırlar, bunlar bu güclü hövzəni məhv etmək, ana dilimizi yasaqlamaqla millətimizi öldürmək istəyirlər. Bir millətin ana dili aradan gedərsə onun milliyəti də aradan gedən. Bunu bilirlər.Siyamək Mirzayi
Siyamək Mirzayi İranın Kürdüstan və Xuzistan (Əhvaz) vilayətlərində ana dili günü tədbirlərinə icazə verildiyini deyir. Onun sözlərinə görə, bu icazənin Azərbaycan vilayətləri üçün verilməməsi fəallar tərəfindən türkləri görməmək, onları alçaltmaq olaraq dəyərləndirilir.
“Biz İranda qeyri-fars millətlərin hər birinə ana dilində tədbir keçirmək üçün icazə verilməsinə sevinirik, amma bu icazəni bizə verməməkləri bizi görməmək və bizi alçaltmaq olur, fəallar tərəfindən belə alınır,” deyə o qeyd edir.
Mirzayinin fikrincə, “İranda fars sisteminin ən güclü gördüyü kültürəl hövzə türklərdir ki Azərbaycan və digər bölgələrdə yaşayırlar, bunlar bu güclü hövzəni məhv etmək, ana dilimizi yasaqlamaqla millətimizi öldürmək istəyirlər. Bir millətin ana dili aradan gedərsə onun milliyəti də aradan gedən. Bunu bilirlər.”
Ərdəbil vilayətində ana dili günü ilə bağlı yürüdülən fəaliyyətləri şərh edən fəal həmin günlərdə bir çox fəalın təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən təqib və təhdid edilməsi, eləcə də dil hüquqları fəalı Aydın Zakirinin həbsi ilə bağlı məlumat verir.