21:50 Debatın birinci yarısı ilə bağlı təəssüratlar
Reuters namizədlərə verilən ilkin suallardan bu təəssüratları bölüşüb
ƏL SIXIŞMA OLMADI, SƏS XIRILTILIDIR
Bir-birlərinə qarşı antipatiyalarını gizlətməyən iki kişi debatın əvvəlində əl sıxışmadı. Bayden çıxışları zamanı Trampa tez-tez “bu adam” kimi müraciət edirdi.
Səsi açıq-aşkar xırıltılı olan Bayden moderatorların istehlakçıların üzləşdiyi artan qiymətlərlə bağlı ilk sualına cavab olaraq Trampı ona “bərbad” iqtisadiyyat buraxmaqda ittiham etdi.
Tramp cavab olaraq dedi ki, Baydenin COVID-lə mübarizəsi “fəlakət” idi və bildirdi ki, inflyasiya “bizi tamamilə öldürürdü.”
O, pandemiyanı iqtisadiyyatı və onun yenidən seçilmək şansını məhv etməkdə günahlandırdı.
“Hər şey əla idi,” o dedi.
FİKRİNDƏN YAYINIRDI
81 yaşlı Bayden dövlət borcu ilə bağlı suala cavabında, belə görünür, fikrindən yayındı.
Səsi bir neçə dəfə titrəyən Bayden “milyarder” əvəzinə “trilyarder” dedi, amma daha sonra özünü düzəltdi.
Daha sonra, zənginlərin daha çox vergi ödəməli olduğunu iddia edərkən, o, cümləsini bitirməkdə çətinlik çəkdi, uzun bir fasilə verdi, sonra isə fikrini mənasız görünən bir şəkildə başa çatdırdı. Bayden, vergi islahatı “səhiyyə sistemimizi gücləndirməyə kömək etmək” üçün pul yaradacaq, “və hər bir insanı mənim COVID ilə, üzr istəyirəm, bizim edə bildiyimiz hər şeyə uyğun edə bilməyimizi təmin edəcək” dedi və fasilə verdi.
Sonra, “Biz nəyahət Medicare-i məğlub etdik” -deyə o, çox güman ki, COVID-19-a istinadən bildirdi.
78 yaşlı Tramp isə dərhal ona hücum etdi.
“Düz deyir. O, Medicare-i məğlub etdi. Onu ölümünə məğlub etdi.”
21:44 Namizədlərə immiqrasiya və ölkənin sərhədləri ilə bağlı suallar ünvanlandı
Keçmiş prezident Donald Tramp veteranların küçədə olduğu halda ölkəyə qeyri-qanuni yollarla gələn miqrantların “lüks otellərə” yerləşdirilməsindən şikayətləndi.
O həmçinin, gözlənildiyi kimi, miqrantlar tərəfindən törədilən cinayətlərə böyük diqqət yönəltdi. O, həmçinin bildirdi ki, miqrantlar ABŞ-a qeyri-qanuni yollarla “psixi müəssisələrdən” və “dəli sığınacaqlarından” gəlirlər. O, mitinqlərdə də tez-tez səsləndirdiyi bu iddia ilə bağlı sübut təqdim etməyib.
Tramp həmçinin onun rəhbərliyi altında “tarixdəki ən təhlükəsiz sərhədin” olduğunu söylədi ki, bu, olduqca şübhəli bir iddiadır.
- The Associated Press
Prezident Co Bayden isə immiqrasiya ilə bağlı onu bildirdi ki, sığınacaq verilməsini dayandıran sərəncamı imzalamasından sonra qeyri-qanuni immiqrasiyaya görə həbslər 40% azalıb.
O, təkcə Respublikaçılar arasında deyil, həm də ölkə boyu prioritetə çevrilən immiqrasiya məsələsində irəliləyiş əldə etməyə çalışır.
AP-NORC-un iyun ayında aparadığı sorğusunun nəticələrinə görə, hər 10 amerikalıdan yalnız 3-ü Baydenin immiqrasiya sahəsində gördüyü işi təsdiqləyir. Təxminən 10 Demokratdan 6-sı Baydenin məsələyə yanaşmasını bəyənir, ancaq 10 müstəqildən təxminən yalnız 2-si və 10 Respublikaçıdan 1-dən azı onunla razılaşır.
21:28 Abort məsələsi
Prezident Bayden dedi ki, Roe v. Wade qərarının ləğvindən sonra ştatların aborta çox sayda məhdudiyyətlər tətbiq etməsinə görə keçmiş prezident Tramp günahkardır.
Tramp, prezident ikən, Ali Məhkəməyə üç hakim təyin edib ki, onlar konstitusion abort hüququnu ləğv edən çoxluğun formalaşmasına kömək etdilər – və o, seçki kampaniyası zamanı buna görə özünə xal qazandırıb.
Trampın Roe v. Wade-in ləğvi və onun ABŞ boyu hamilə insanlara təsiri ilə əlaqəsini vurğulamaq Baydenin kampniyasının əsas hissəsinə çevrilib. Bayden həmçinin xəbərdarlıq edib ki, Trampın ikinci dəfə prezident seçilməsi ölkə boyu aborta məhdudiyyətlərin tətbiqinə gətirib çıxara bilər.
21:25 AP: Tramp və Bayden çox sayda yanlış faktlar irəli sürdü
Həm Co Bayden, həm də Donald Tramp cümə axşamı başlayan debatda bir neçə faktı yanlış dedi.
Bayden debatın əvvəlində yanlışlıq edərək, 15 000 iş yeri yaratdığını iddia etdi. Doğru rəqəm 15 milyondan çoxdur.
Bayden həmçinin dedi ki, “insulin iynəsi 400 dollar əvəzinə 15 dollardır.” Ancaq Prezident Co Baydenin imzalaması ilə qüvvəyə minən 2022 İnflyasiyanın azaldılması Aktı altında yaşlılar üçün insulinin qiyməti tibbi sığorta olan Medicare ilə 35 dollarla məhdudlaşdırılıb. Bu qiymət həddi ötən il qüvvəyə minib ki, həmin zaman bir çox dərman şirkəti özəl sığortası olan əksər istifadəçilər üçün dərmanın qiymətini 35 dollara endirəcəklərini açıqlayıb.
Tramp dedi ki, ABŞ iqtisadiyyatı pandemiyadan əvvəl dövlət borcunu azaltmağa hazır idi. Amma bu, doğru deyil. Trampın rəhbərliyi altında büdcə kəsirləri artırdı, çünki onun 2017-ci ildə tətbiq etdiyi vergi endirimləri, onun söz verdiyi kimi, özünü doğrultmadı. Ağ Evin İdarəçilik və Büdcə Ofisinin məlumatına görə, Tramp vəzifəyə 585 milyard dollarlıq büdcə kəsiri ilə gəldi və onun rəhbərliyi altında büdcə kəsiri 2019-cu ildə 984 milyar dollara qədər qalxdı. Və yalnız 2020-ci ildə pandemiyadan sonra 3 trilyonu ötdü.
Və Trampın “milyonların” ölkəyə həbsxanalardan və psixiatriya müəssisələrindən daxil edildiyi ilə bağlı iddiası əsassızdır. Buna dair heç bir sübut yoxdur.
- The Associated Press