BMT: İrqçiliklə üzləşən insanlara təzminat ödənilməlidir

BMT-nin insan haqları üzrə rəhbəri ABŞ-da Corc Floydun öldürülməsindən sonra tarixi hesabatda dünya ölkələrini Afrika mənşəli insanlara qarşı ayrıseçkilik, zorakılıqvə sistematik irqçiliyə son qoyulması və onlara "düzəliş" etmək üçün daha çox şey etməyə çağırıb - o cümlədən təzminat yolu ilə.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan Haqları üzrə Ali Komissarı Mişel Başelenin hesabatı xüsusən də transatlantik kölə ticarətindən afrikalıların və Afrika əsilli insanların əsrlər boyu üzləşdiyi pis rəftarın köklərinə geniş baxış təqdim edir. Bu, bu gün də davam edən təsirini yox etmək üçün "dəyişdirici" bir yanaşma axtarır.

Bir il ərzində hazırlanan hesabatla dünyada irqçiliyin acınacaqlı vəziyyəti və ABŞ-da və başqa yerlərdə silahsız qaradərililərin qətlləri ilə əlaqəli olaraq Afrika əsilli insanlara təsiri ilə əlaqədar dünyada son dərəcə gücləndirilmiş araşdırmanın sürətləndirəcəyinə ümid edilir.

"Bu gün irqi bərabərlik və ədalət üçün dönüş nöqtəsi əldə etmək üçün əla bir fürsət var" - deyə, hesabatda deyilir.

Hesabat ölkələrin irqi ədalətsizliyə son qoymaq üçün hərəkətlərini sürətləndirməyi, polis tərəfindən hüquq pozuntularına görə cəzasızlığa son qoymağı, Afrika mənşəli insanların və irqçiliyə qarşı danışanların dinlənilməsini təmin etməyi, məsuliyyət və hərəkət yolu ilə keçmiş səhvlərə qarşı çıxmağı hədəfləyir.

"Mən bütün dövlətləri irqçiliyi inkar etməyi dayandırmağa, dağıtmağa başlamağa, cəzasızlığa son qoymağa və etimadı qurmağa, Afrika əsilli insanların səsini dinləməyə, keçmiş miraslarla üzləşib düzəltməyə çağırıram" - deyə, Başele video bəyanatda qeyd edib.

Başele təzminat məsələsini ən açıq şəkildə izah edərkən pul təzminatının yetərli olmadığını və haqsızlıqları düzəltməyə və ya bunun yalnız bir sıra tədbirlərin bir hissəsi olacağını irəli sürüb.

"Təzminatlar yalnız maddi təzminatla eyniləşdirilməməlidir" - deyə, o qeyd edib. Başele bildirib ki, bunun əvəzinə bərpa, reabilitasiya, ədalətsizliklərin etirafı, üzrxahlıq, anım, təhsil islahatları və bu cür ədalətsizliklərin bir daha baş verməyəcəyinə dair "zəmanətlər" daxil edilməlidir.

BMT-nin dəstəklədiyi İnsan Hüquqları Şurası hesabatı keçən il may ayında Minneapolisdə ağdərili polis zabiti tərəfindən qaradərili amerikalı Floydun öldürülməsindən sonra xüsusi iclas zamanı hazırlamışdı.