Son iki ayda itkilərlə bağlı ilk rəsmi açıqlama verən iranlı general bazar ertəsi ümummilli etirazlar zamanı 300-dən çox insanın öldüyünü etiraf edib.
Bu rəqəm sentyabrın 16-da ölkənin əxlaq polisi tərəfindən saxlanılan gənc qadının ölümündən sonra başlayan etirazları yaxından izləyən ABŞ-da yerləşən İran İnsan Haqları Fəalları qrupunun bildirdiyindən xeyli aşağıdır.
Qrup iğtişaşlar başlayandan bəri 451 etirazçının, 60 təhlükəsizlik qüvvəsnin öldürüldüyünü və 18 mindən çox insanın həbs edildiyini bildirib.
Etirazlara İslam Respublikasının sərt geyim qaydalarını pozduğu iddiası ilə saxlanılan 22 yaşlı Mahsa Əmininin ölümü səbəb olub. Etirazlar tez bir zamanda İran teokratiyasının devrilməsinə çağıran nümayişlərə çevrilib və 1979-cu il inqilabından sonra hakimiyyətdəki din xadimləri üçün ən ciddi problemlərdən biri olub.
Qvardiyaya yaxın bir internet saytının İnqilab Keşikçiləri Korpusu Aerokosmik diviziyasının komandiri, general Əmir Əli Hacızadəyə istinadən bildirdiyinə görə, “şəhidlər” də daxil olmaqla, 300-dən çox insan öldürülüb. Bu, açıq-aşkar təhlükəsizlik qüvvələrinə istinad edir. O, öldürülənlərin çoxunun etirazlarda iştirak etməyən adi iranlılar olduğunu da vurğulayıb.
General nə dəqiq rəqəm göstərib, nə də bu rəqəmlərin haradan əldə edildiyini açıqlayıb.
Hakimiyyət etirazların mediada işıqlandırılmasını ciddi şəkildə məhdudlaşdırıb. Dövlətlə əlaqəli media ümumi itkilər barədə məlumat verməyib və daha çox diqqəti təhlükəsizlik qüvvələrinə hücumlara yönəldib. Rəsmilər bu hücumlarda gizli separatçı qruplaşmaları günahlandırır.
Hacızadə heç bir sübut təqdim edilmədən etirazların Qərb ölkələri və Səudiyyə Ərəbistanı da olmaqla, İranın düşmənləri tərəfindən qızışdırıldığına dair rəsmi iddianı təkrarlayıb. Etirazçılar onilliklər boyu davam edən sosial və siyasi repressiyalardan bezdiklərini deyir və hər hansı xarici marağın olduğunu inkar edir.
Ölkə boyu yayılan etirazlara sənət adamları, idmançılar və ictimai xadimlərdən dəstək verib. İğtişaşlar hətta Dünya Çempionatına kölgə salıb. Belə ki, bəzi iranlı azarkeşlər onu hökumətlə əlaqəli olduğunu deyərək, öz milli komandalarına qarşı çıxıb.