Prezident Buş BMT-de İraqla bağlı çıxış etdi - 2002-09-12

Dünen biz o dehşetli seher heyatlarına qesd edilmiş günahsız adamların xatiresini anırdıq. Bu gün illüziyalar ve qorxu olmadan başqa adamların heyatını qorumaq kimi te’cili vezifeni yerine yetirmeliyik. Biz keçen il Efqanıstanda bu vezifeni yerine yetirmeye başladıq. Efqanıstan ve ondan sonra ise göreceyimiz işler çoxdur. Birleşmiş Milletler teşkilatı dünya müharibesinden sonra mövcud bir ümid esasında yaranıb. Bu, dünyanın münaqişe ve qorxunun bütün tereflerini öterek edalet yolunda irelilemesi ile bağlı bir ümididir. Bu gün hemin standartlar ve tehlükesizliye hede var.

Prezident Buş dünya üçün yaranmış tehlükelerden danışaraq regional münaqişelere toxundu.

Regional münaqişeler, köhneden qalmış, lakin qaçılmaz etnik ve dini münaqişeler bizim tehlükesizliyimize hede teşkil edir. Yaxın Şerqde her bir teref üçün müsteqillik olmadan sülh ola bilmez. Amerika İsraille sülh ve tehlükesizlik şeraitinde yaşayan müsteqil ve demokratik Felestinin yaradılmasına terefdardır. Bütün xalqlar kimi, Felestinliler de onların maraqlarına xidmet eden ve xalqın sesini dinleyen bir hökumete layiqdir.

12 il bundan İraq Küveyti heç bir sebeb olmadan işğal etdi. Rejime mexsus herbi qüvveler diger ölkeleri de işğal edib onların tebii servetlerini ele keçirmek niyyetinde idi. Seddam Hüseynin qarşısı alınmasaydı, o, dünyada sülh ve sabitliye tehlüke törede bilerdi. Lakin bu aqressiya koalisiya qüvvelerinin gücü ve BMT-nin iradesi sayesinde dayandırıldı. İraq lideri bundan sonra özünü hakimiyyetde saxlamaq üçün bir sıra öhdelikleri öz üzerine götürdü. Lakin götürdüyü öhdeliklerin hamısını pozmaqla Seddam Hüseyn öz eleyhine iş qaldırıb. 1991-ci ilde Tehlükesizlik Şurasının 688 nömreli qetnamesi İraq rejimi qarşısında öz xalqına qarşı, xüsusile de ölkenin milli ve dini azlıqlarına qarşı repressiylara son qoymağı telebini qoydu. Lakin buna emel olunmadı. Keçen il BMT-nin İnsan hüquqları üzre komissiyası İraqın sistematik olaraq “dehşetli zorakılıqlar” töretdiyini bildilrdi. 1991-ci ilde BMT-nin Tehlükesizlik şurasının 686 ve 687 nömreli qetnameleri İraqdan bütün herbi esirlerin qaytarılmasını teleb etdi. Lakin hele de müxtelif ölkelerden minlere herbi mehbus İraqda işgencelere me’ruz qalıb zindanlarda çürüdülür. 1991-ci ilde Tehlükesizlik şurası 687 nömreli qetnamede İraqdan terrorizmle bütün elaqeleri kesmeyi ve terror teşkilatlarının ölkede fealiyyetine son qoymağı teleb etdi. İraq razı oldu. Lakin bu ve’di de pozdu. İraq İran, İsrail ve qerb dövletlerine qarşı zorakılıqları teşkil eden terror teşkilatlatına sığınacaq vermeye davam edir. 1993-cü ilde İraq Küveyt emiri ve Amerikanın keçmiş prezidentini qetle yetirmeyi planlaşdırmışdı. İraq hökumeti El-Qaidenin sentyabrın 11-i heyata keçirdiyi hücumları alqışlamışdır ve El-Qaide terorçularının indi Efqanıstandan İraq keçdikleri bellidir. 1991-ci ilde İraq rejimi kütlevi qırğın silahları ve uzun menzilli raketleri mehv edib onların istehsalını inkişaf etdirmeyi dayandırmağa razı olmuşdu. İraq bu esas ve’dinin de bütün maddelerini pozmuşdur. 1991-ci ilden 1995-ci ile qeder İraq rejimi biloji silahlara malik olmadılğı deyirdi. Lakin ölkenin silah proqramları üzre yüksek seviyyeli bir resmi nümayendesi ölkeden qaçıb bu yalanın üstünü açandan sonra, İraq qara yara ve başqa ölümcül bakteriyaları inkişaf etdirdiyini e’tiraf etdi. Hal-hazırda İraq bioloji silah istehsalı üçün nezerde tutulmuş müessiseleri genişlendirib inkişaf etdirir. 1995-ci ilde, dörd il yalan dedikden sonra İraq nehayet e’tiraf etdi ki, Körfez müharibesinden evvel nüve proqramı heyata keçirmeye çalışırdı. Biz indi artıq bilrik ki, eger o, müharibede olmasaydı, İraq bu silaha 1993-cü ilden gec olmayaraq malik olacaqdı. Bu gün İraq hele de öz silah proqramı haqda mühüm informasiyanı gizli olaraq saxlayır ve BMT-nin silah müfettişlerinin ölkeye gelmesine dörd ildir icaze vermir. Bundan başqa, İraq uzun menzilli SKAD tipli raketlere malikdir. Bu raketlerin ehate dairesi ise BMT-nin tesdiq etdiyi normadan artıqdır. İraq BMT-nin on illik teleblerine on illik müqavimetle cavab verib. İndi bütün dünya sınaq qarşısındadır, BMT ise çetin ve mühüm anlarını yaşayır. Ya Tehlükesizlik şurasının qetnamelerine hörmet edilecek, onlar icra edilecek, ya da heç ibr mes’uliyyet daşımadan onlar kenara atılacaq.

Birleşmiş Ştatlar BMT-nin te’sis edilmesine yardım edib. Biz BMT-nin effektiv ve nailiyyetli qurum olmasını isteyirik. Biz dünyanın en mühüm milletlerarası qurumunun qetnamelerinin icrasını görmek isteyirik. İndi ise bu qetnameler İraq rejimi terefinden redd edilir.

Eger İraq rejimi sülh isteyirse, onda derhal ve qeyd-şertsiz olaraq kütlevi qırğın silahları, uzunmenzilli raketller ve diger materialların yerini açıqlamalı ve onları mehv etmelidir. Eger İraq rejimi sülh isteyirse, onda bütün terror fealliyyetlerinin desteyine son qoymalı, onların qarşısını almalıdır. Eger İraq rejimi sühl isteyirse, mülki ehalinin, o cümleden, şielerin, sünnülerin, kürdlerin, türkmenlerin ve digerlerinin te’qib olunmasına son qoymalıdır. İraq xalqının azadlığı böyük me’nevi ve strateji meqseddir. İraq xalqı buna layiqdir ve bütün xalqların tehlükesizliyi bunu teleb edir. Birleşmiş Ştatlar bütöv İraqda siyasi ve iqtisadi azadlıqları müdafie edir. Eger İraq rejimi bizi bir daha aldadarsa, İraqı cavabdeh etmek üçün dünya meqsedyönlü ve qetiyyetli addımlar atmalıdır. Birleşmiş Ştatların tekliflerine şübhe olmamalıdır, Tehlükesizlik şurasının qetnameleri icra olunmalıdır, eks teqdirde, aksiyalar qaçılmazdır. Legitimliyini itirmiş hökumet hem de öz hakimiyyetini itirecek. Eger biz tehlüke qarşısında birge hereket etmesek, region qeyri-sabit, azadlığa ümidini itirmiş ve inkişafdan tecrid olunmuş veziyyetde qalacaq. İraq rejiminin dehşetli silahların elde olunması istiqametinde attdığı her bir addım bizim rejimle konfrontasiya imkanlarımızı azaldır ve bu rejim hemin silahları terrorçu müttefiqlerine ötüre bilse, 11 sentyabr hücumları daha tehlükeli terror hücumları ile müqayisede prelüdiya kimi görünecek. İraq yox, eger biz öz mes’uliyyetimizi derk etsek, bu tehlükeni üsteleye ve tamamile başqa geleceye doğru gede bilerik. Biz qorxu dünyası ile inkişaf dünyası arasındayıq. Bunlardan birini seçmeliyik. Biz tehlükenin artdığı bir vaxt sakit dayana bilmerik. Biz öz tehlükesizliyimiz namine ayağa durmalıyıq. Öz mirasını ve seçimini esas tutaraq Birleşmiş Ştatlar ayağa durmağa hazırdır. Hörmetli nümayendeler, siz de bu etmek qüdretine maliksiniz.