Bu gün ABŞ prezidenti Barak Obama Meksikada Kanada və Meksikanın liderlərilə görüşür.
Şimali
Amerika liderlərinin zirvə görüşünün diqqət mərkəzində dünya
iqtisadiyyatının bugünkü durumu olacaq. Meksikanın Qvadalahara
şəhərində keçirilən sammitdə habelə təhlükəsizlik, ticarət və H1N1
qripi müzakirə ediləcək.
Prezident Barak Obama, Meksika
prezidenti Filipe Kalderon və Kanadanın baş naziri Stiven Harper
arasında danışıqlarda əsas məsələ iqtisadi bərpa olaraq. Şimali
Ameirkanın bu üç ölkəsi iqtisadi tənəzzüldən əziyyət çəkir, eyni
zamanda, iş yerləri isə hazırda əsas etibarilə hazırda Asiya
ölkələrində cəmləşir.
Vaşintondakı Amerika
universitetində Şimali Amerika tədqiqatları mərkəzinin direktorlarından
biri Robert Pastor deyir ki, Birləşmiş Ştatlar, Kanada və Meksika
liderləri iqtisadi sistemin rəqabətə davam gətirilməsi məsələsini geniş
müzakirə edəcəklər.
Onun sözlərinə görə, bu üç ölkənin
iqtisadiyyatı hazırda zəifləyib və onların keçən illə müqayisədə
səyləri daha da uyğunlaşdırıb məsləhətləşmələr aparması irəliyə doğru
müsbət addım olardı.
Kanada Amerikanın əsas ticarət
partnoyurudur, Meksika üçüncü yerdədir. Buna görə də sammitin
gündəliyində ticarət əsas yerlərindən birini tutur.
Keçən il
prezidentliyə namizəd Barak Obama 1993-cü ilin NAFTA adı ilə tanınan
Şimali Amerika Azad Ticarətə dair Müqavilənin yenidən müzakirə
edilməsinə çalışırdı. Bu müqavilə üç ölkənin iqtisadiyyatını
bir-birilə bağlayır.
Lakin sonra prezident Obama fikrini
dəyişdi və bu ilin fevral ayında Ottavaya səfəri zamanı Kanadanın
liderinər dedi ki, indi o, NAFTA-nın daha yaxşı bir şəkildə həyata
keçirilməsi məsələsinə diqqət verir.
“Mən Kanada iqtisadiyyatı
üçün Birləşmiş Ştatlarla ticarətin nə qədər mühüm olduğu nəzərə
alındıqda, Kanadanın narahatlığını başa düşürəm. Mən Baş nazir Harperi
əmin etdim ki, ticarətin artmasını istəryirəm, onun azalmasını yox.”
Vaşinqtonda
yerləşən Amerika Tərəqqi mərkəzinin direktor müavini Sabina Devan deyir
ki, NAFTA müqaviləsinin yenidən müzakirə ediləcəyi gözlənilmir. Onun
sözlərinə görə, hazırkı məqamda bu məsələ artıq ciddi təhlükə təşkil
etmir.
Ticarətlə bağlı müzakirələrdə 787 milyard dollarlıq
stimullaşdırma paketində “Buy American” adlanan maddənin yer alacağı
gözlənilir. Burada ictimai layihələr üçün ABŞ istehsalı olan
materiallardan istifadə nəzərdə tutulur. Bu maddə Vaşinqtonun dünya
ölkələrində tərəfdaşları, xüsusilə də Kanada və Meksikada ticarət
partnoyrlarının qəzəbinə səbəb olub. Meksikanın bir rəsmisi bunu
Şimali Amerikada rəqabət üçün maneə kimi qiymətləndirib.
Şimali
Amerika ölkələrinin sammitində habelə enerji və ətraf mühitin qorunması
məsələlərindəəmkdaşlıq da müzakirə ediləcək. Baş nazir Harper bu ilin
fevral ayında prezident barak Obama ilə görüş zamanı bu danışıqlar üçün
əsas hazırlamışdı.
“Biz hər iki ölkənin yüksək səviyyəli
rəsmilərinin təmiz enerji yaradılması, istixanə qazlarının azaldılması
sahəsində texnolgiyların inkişaf etdirilməsi və iqlim dəyişikliyilə
mübarizə məsələlərində əməkdaşlıq etməsini nəzərdə tutan ABŞ-Kanada
təmiz enerji dialoqunu yaradırıq.”
Kanada və Meksika Birləmiş Ştatların iki ən böyük xarici enerji mənbəyidir.
Qaudalahara
zirvə görüşündə gündəmdə olan bir məsələ də bu ilin əvvləli Meksika və
Birləşmiş Ştatlarda yayılan H1N1 donuz qripinin yenidən yaylmağa
başlaması olacaq.
Pan-Amerikan Səhiyyə təşkilatının direktoru
doktor Mirta Roses Peiaqo deyir ki, Şimali Amerika ölkələri qripin
yayılmasının qarşısının alınmasında çox yaxşı səviyyədə əmkdaşlıq edə
bildilər.
O deyir ki, bu ölkələr informasiyasının
bölüşdürülməsində əməkdaşlıq edərək, təkcə öz aralarında deyil, həm də
dünyanın digər ölkələri ilə birgə fəaliyyət göstərdirlər.
Zirvə
görüşü zamanı üç ölkənin lideri təhlükəsizlik məsələsinin müzkairəsinə
yer verəcəklər. Burada Meksikada narkotik kartellər və Kanadanın
Vankuver şəhərində mütəşşəkil cinayətə qarşı mübarizə məsələsi diqqət
mərkəzində olacaq.
Prezident Obama və Meksika prezidenti Felipe Kalderon arasında həmçinin mühacirət məsələsinin müzakirəsi də yer alacaq.