ABŞ-ın yeni seçilmiş prezidenti Donald Tramp hakimiyyətdən kənarda olduğu dörd il ərzində ona siyasi cəhətdən ən çox sadiq olan Respublikaçı rəsmiləri yeni administrasiyasına tez bir zamanda təyin etməyə çalışır.
ABŞ-ın müxtəlif xəbər agentliklərinin verdiyi məlumata görə, Tramp Florida ştatından senator Marko Rubionu dövlət katibi, Cənubi Dakota ştatının qubernatoru Kristi Noemi isə Daxili Təhlükəsizlik Nazirliyinin rəhbəri vəziflərinə təyin etmək qərarı verib.
Həm Rubio, həm Noem bir neçə ay əvvəl Trampın vitse-prezidentliyə mümkün namizədlər siyahısında idilər. Lakin Trampın daha sonra seçki tərəfdaşı olaraq Ohayo ştatından ilk dönəm senator və hazırda vitse-prezident seçilmiş JD Vansı seçməsinə baxmayaraq, Rubio və Noem keçən həftə Demokrat vitse-prezident Kamala Harrisi asanlıqla məğlub edən Trampın sadiq tərəfdarları olaraq qalırdılar.
Digər məlumatlarda Trampın Florida ştatından konqresmen Maykl Valzı milli təhlükəsizlik müşaviri seçdiyi bildirilir. Valz bu ilin əvvəlində Respublikaçıların Vaşinqtonun beynəlxalq hava limanının adının Trampın adına dəyişdirilməsi ilə bağlı az perspektivli qanunvericilik səylərini dəstəkləmişdi.
Tramp həmçinin bazar ertəsi immiqrasiya xidmətinin keçmiş rəhbəri vəzifəsini icra etmiş Tomas Homanı ABŞ-da yaşayan milyonlarla qeyri-qanuni miqrantın öz ölkələrinə deportasiyası səylərinə rəhbərlik edəcək “sərhəd çarı” vəzifəsinə seçib. Xəbər agentlikləri Trampın hakimiyyətinin ilk dönəmində immiqrasiyaya qarşı çıxan digər müşaviri Stiven Millerin prezident aparatı rəhbərinin siyasi məsələlər üzrə müavini təyin ediləcəyini bildirib.
Yeni seçilmiş prezident həmçinin digər bir qızğın tərəfdarı, Nyu-Yorkdan nümayəndə Elis Stefaniki ABŞ-ın BMT-dəki yeni səfiri vəzifəsinə namizəd göstərib.
Səhvlərini nadir hallarda açıq şəkildə etiraf edən Tramp seçki ərəfəsində podkast aparıcısı Co Roqana 2017-2021-ci illərdə prezidentliyi dövründə ən böyük səhvinin “pis və ya sədaqətsiz insanları” işə götürməsi olduğunu bildirib.
“Mən seçməməli olduğum bəzi insanları seçdim”, o deyib.
Keçmiş administrasiya rəhbəri Con Kelli və milli təhlükəsizlik müşaviri Con Bolton da daxil olmaqla, Trampın o zaman seçdiyi yüksək səviyyəli rəsmilərdən bəziləri Tramp onları işdən çıxardıqdan sonra onun kəskin tənqidçilərinə çevriliblər.
Kelli bu il seçki kampaniya dövründə Trampın faşist rəhbər təsvirinə uyğun olduğunu deyib. Tramp onların hər ikisini kəskin tənqid atəşinə tutaraq, Kellini “bulli, amma zəif insan”, Boltonu isə aşağılayaraq “axmaq” adlandırıb.
Rubio 2016-cı ildə Trampın ilk dönəm prezidentliyi yolunda Respublikaçılar partiyasından nominasiya almaq uğrunda mübarizə apardıqları vaxt onunla kəskin mübahisə aparmışdı. Rubio Trampı əllərinin kiçik olması və narıncı spreydən istifadə etdiyini deyərək, ona istehza etmişdi, Tramp isə Rubionu “balaca Marko” adlandıraraq ələ salmışdı.
Lakin Rubio Trampın bir çox digər keçmiş tənqidçiləri kimi builki seçki kampaniyası zamanı onun sadiq tərəfdarı idi. Son illərdə Rubio ABŞ-ın Çin, İran, Venesuela və Kuba ilə münasibətlərində sərt mövqe tutaraq, aqressiv xarici siyasət tərəfdarı olduğunu sübut edib.
Onun fikirləri bəzən ABŞ-ın Rusiyanın 2022-ci il hərbi müdaxiləsinə qarşı Ukraynanın mübarizəsini maliyyələşdirməyə kömək etmək kimi xaricdəki münaqişələrdə iştirakına şübhə ilə yanaşan Respublikaçıların fikirləri ilə üst-üstə düşməyib. Lakin bu yaxınlarda o, ABŞ-ın Ukraynaya daha çox hərbi yardım göndərməsinin əleyhinə səs verib. Tramp da həmçinin ABŞ-ın Kiyevə yardımının həcminə şübhə ilə yanaşıb.
Rubio sentyabrda NBC News tele kanalına deyib: “Düşünürəm ki, ukraynalılar Rusiyaya qarşı inanılmaz dərəcədə cəsur və güclü olublar. Ancaq günün sonunda, burada maliyyələşdirdiyimiz müharibə dalana dirənib və ona son qoyulmalıdır, yoxsa ölkə 100 il geri düşəcək”.
“Mən Rusiyanın tərəfində deyiləm, amma təəssüf ki, reallıq ondan ibarətdir ki, Ukraynada müharibənin başa çatmasının yolu danışıqlar vasitəsi ilə həllidir”, Rubio deyib.
Trampın ilkin seçimləri qədər diqqət çəkən onun yeni administrasiyasında yüksək vəzifələr üçün rədd etdiyi iki keçmiş rəsmidir. Bunlar ABŞ-ın BMT-dəki keçmiş səfiri Nikki Heyli və keçmiş dövlət katibi Mayk Pompeodur.
Heyli 2024-cü ildə Respublikaçılar Partiyasından prezidentliyə namizəd olmaq üçün Trampa qarşı mübarizə aparıb. Pompeo isə geri çəkilməzdən öncə Trampa qarşı mübarizə aparmağı düşünürdü.
Tramp çərşənbə günü 2020-ci il seçkilərində onu məğlub edən prezident Co Baydenlə yanvarın 20-də Trampın inaqurasiya mərasimindən sonra hakimiyyətin keçidini müzakirə etmək üçün Vaşinqtona gedir. Tramp həmçinin Nümayəndələr Palatasında Respublikaçılarla görüşməyi planlaşdırır.