İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı bazar ertəsi Daron Acemoğlu, Simon Conson və Ceyms A. Robinsona bəzi ölkələrin uğur qazanmasının, digərlərinin isə uğursuz olmasının səbəblərini araşdırdıqlarına görə verilib.
İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı onlara xalqlar arasında rifah fərqlərini araşdırdıqları üçün təqdim edilib.
İsveç Kral Elmlər Akademiyasının Nobel komitəsi Stokholmda bildirib ki, üç iqtisadçı “bir ölkənin çiçəklənməsi üçün ictimai institutların əhəmiyyətini nümayiş etdiriblər. Qanunun aliliyi zəif olan cəmiyyətlər və əhalini istismar edən institutlar artım və ya yaxşılığa doğru dəyişmir. Laureatların araşdırmaları bizə bunun səbəbini anlamağa kömək edir".
Acemoğlu və Conson Massaçusets Texnologiya İnstitutunda, Robinson isə Çikaqo Universitetində tədqiqat aparır.
İqtisadiyyat üzrə Mükafat Komitəsinin sədri Yakob Svensson deyib: "Ölkələr arasında gəlirlərdə böyük fərqlərin azaldılması dövrümüzün ən böyük problemlərindən biridir. Laureatlar buna nail olmaq üçün ictimai institutların vacibliyini nümayiş etdirdilər".
Onun sözlərinə görə, onların araşdırması "ölkələrin niyə uğursuzluq və ya uğur qazanılmasının əsas səbəblərini daha dərindən başa düşməyi" təmin edib.
Yunanıstanın paytaxtı Afinada keçirilən konfransda çıxışı gözlənilən Acemoğlu mükafata təəccübləndiyini və şoka düşdüyünü bildirib. “Siz heç vaxt belə bir şey gözləmirsiniz” deyib.
İqtisadiyyat üzrə mükafat rəsmi olaraq Alfred Nobelin xatirəsinə İqtisadiyyat Elmləri üzrə İsveç Bankı Mükafatı kimi tanınır. Mərkəzi bank onu 1968-ci ildə dinamit ixtira edən və beş Nobel mükafatını təsis edən 19-cu əsr isveç iş adamı və kimyaçı Nobelin xatirəsinə təsis edib.
Nobel mükafatının təqdimatı qaydalarının tərəfdarları iqtisadiyyat üzrə mükafatın texniki cəhətdən Nobel mükafatı olmadığını vurğulasalar da, o həmişə digərləri ilə birlikdə dekabrın 10-da, 1896-cı ildə Nobelin ölümünün ildönümündə təqdim olunur.
Ötən həftə tibb, fizika, kimya, ədəbiyyat və sülh sahələrində Nobel mükafatları elan edilib.