ABŞ prezidenti Co Bayden Hizbullah lideri Həsən Nasrallahın İsrailin zərbəsi nəticəsində öldürülməsini 40 illik “terror hökmranlığı”nın qurbanları üçün “ədalətin icrası” adlandırıb.
Bu açıqlamalar Livanın Hizbullah qrupunun şənbə günü qruplaşmanın qurucularından biri olan Nəsrallahın bir gün əvvəl Beyrutda İsrailin hava hücumu nəticəsində öldürüldüyünü təsdiqləməsindən sonra verilib.
Bayden qeyd edib ki, Nasrallahın aradan qaldırılması əməliyyatı 2023-cü il oktyabrın 7-də HƏMAS-ın israillilərə qarşı qətliamı ilə başlayan münaqişənin daha geniş kontekstində həyata keçirilib.
“Nasrallah ertəsi gün HƏMAS-la əl-ələ verib İsrailə qarşı “şimal cəbhəsi” açmaq barədə taleyüklü qərar verdi” - deyə, Bayden aıçqladığı bəyanatda bildirib.
O həmçinin qeyd edib ki, Nasrallahın rəhbərliyi altında olan Hizbullah minlərlə amerikalı, israilli və livanlının ölümünə görə məsuliyyət daşıyır.
Hizbullahın ABŞ maraqlarına qarşı hücumlarına 1983-cü ildə Beyrutda ABŞ səfirliyi və çoxmillətli qüvvələrin hərbi baraklarının yük maşını ilə partladılması və Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin əsirlikdə olarkən ölən Beyrutdakı ofisinin rəhbərinin qaçırılması daxildir.
Birləşmiş Ştatlar Hizbullah liderlərinin İraq müharibəsi zamanı ABŞ qüvvələrinə hücum edən militantları silahlandırdığını və onlara təlim keçdiyini bildirib.
Ağ Ev Nəsrallahın ölümünü Hizbullah üçün böyük zərbə kimi qiymətləndirir. ABŞ administrasiyası eyni zamanda, İsrailin Hizbullah kimi İranın dəstəklədiyi HƏMAS-la müharibəsinin genişmiqyaslı regional münaqişəyə çevrilməsinin qarşısını almaq üçün ehtiyatla davranmağa çalışır.
Ağ Ev və Pentaqon hücumdan qısa müddət sonra cümə günü açıq şəkildə bəyan etdilər ki, İsrail tərəfindən əməliyyatla bağlı əvvəlcədən heç bir məlumat verilməyib.
“Prezident Bayden və mən Yaxın Şərqdə münaqişənin daha geniş regional müharibəyə çevrildiyini görmək istəmirik”, vitse-prezident Kamala Harris şənbə günü Baydenin “ədalətin icrası” kimi təsvirini təkrarlayan açıqlamasında bildirib. O əlavə edib ki, “diplomatiya mülki insanları qorumaq və regionda davamlı sabitliyə nail olmaq üçün irəliyə doğru ən yaxşı yol olaraq qalır”.
Nasrallahın ölümünün təsdiqi Baydenin milli təhlükəsizlik məsələləri üzrə yüksək səviyyəli müşavirlərinin Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyasının sessiyası çərçivəsində İsrail və Hizbullah arasında 21 günlük atəşkəsə dəstək yaratmaq üçün çalışdıqları vaxta təsadüf edir. Bunun Qəzzada atəşkəs səylərinə yeni nəfəs verəcəyinə ümid edilir.
İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu cümə günü BMT-də çıxış edərək, raket hücumları nəticəsində didərgin düşmüş on minlərlə İsrail vətəndaşı evlərinə qayıdana qədər Hizbullaha qarşı əməliyyatları davam etdirəcəyini vəd edib. Bundan qısa müddət sonra İsrail Nasrallahın ölümü ilə nəticələnən hücumu həyata keçirib.
Şənbə günü verdiyi açıqlamada Bayden həm Qəzzada, həm də İsrail və Hizbullah arasında atəşkəs görmək istədiyini təkrarlayıb.
“Bu razılaşmaların yekunlaşdırılmasının, İsrailə qarşı təhdidlərin aradan qaldırılmasının və daha geniş Yaxın Şərq regionu üçün daha artıq sabitlik əldə edilməsinin vaxtıdır”, Bayden bildirib.