HƏMAS çərşənbə günü İranın yeni prezidentinin andiçmə mərasimində iştirak etmək üçün Tehranda olan qrupun lideri İsmayıl Haniyənin İsrailin hücumu nəticəsində öldürüldüyünü bildirib.
İranın ali rəhbəri Ayətullah Əli Xameneyi deyib ki, Haniyə səhər tezdən hava hücumu nəticəsində öldürülüb, lakin hücumun təfərrüatları hələlik məlum deyil.
HƏMAS-ın qrupun Teleqram kanalında açıqladığı bəyanatında bildirilir ki, Haniyə İran paytaxtında iqamətgahında öldürülüb.
İranın İnqilab Keşikçiləri Korpusu səhər erkən saatlarda baş verən hücumda Haniyənin mühafizəçilərindən birinin də öldürüldüyünü və hadisənin araşdırıldığını bildirib.
Xameneyi qisas alacağına söz verərək, İsrailin “özü üçün ağır cəza hazırladığını” deyib.
Xameneyi rəsmi internet saytında verdiyi açıqlamada “biz onun qisasını borcumuz hesab edirik” deyərək, Haniyənin “evimizdə əziz qonaq olduğunu” qeyd edib.
İsrail tərəfindən şərh verilməyib. Lakin HƏMAS-ın silahlı qanadı olan İzzəddin əl-Qəssam Briqadaları da cavab tədbirləri görəcəyinə söz verib və Yaxın Şərq üçün “ağır nəticələr” barədə xəbərdarlıq edib.
Haniyənin ölümü İranın dəstəklədiyi HƏMAS-ın İsrailin cənubuna 1200 nəfərin ölümü və 250-yə yaxın insanın girov götürülməsi ilə nəticələnən hücumundan təxminən 10 ay sonra baş verib.
İsrail hücuma Qəzzanın Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına əsasən, Qəzzada 39,400-dən çox fələstinlinin ölümünə səbəb olan hərbi kampaniya ilə cavab verib. Səhiyyə Nazirliyinin açıqladığı rəqəmlər mülki şəxslər və döyüşçüləri əhatə edir.
Haniyə 2017-ci ildə HƏMAS-ın siyasi bürosunun rəhbəri olmuşdu. O, 2019-cu ildə Qəzzanı tərk etdikdən sonra Qətərdə mühacirətdə yaşayırdı.
Qətər, Misir və ABŞ aylardır İsrail və HƏMAS arasında atəşkəs barədə danışıqlar aparır, lakin bu proses çərşənbə günü ciddi suallarla qarşılaşıb.
ABŞ dövlət katibi Antoni Blinken çərşənbə günü Sinqapurda keçirilən tədbirdə deyib: “Hazırda sizə deyə biləcəyim odur ki, mən atəşkəsə nail olmağın əhəmiyyətini azaldan heç bir şeyin olmadığını düşünürəm”.
“Mən hər hansı bir hadisənin buna hansı təsir göstərə biləcəyi ilə bağlı fikir söyləmək niyyətində deyiləm,” Blinken deyib. “Mənim bildiyim odur ki, atəşkəsə nail olmaq daimi imperativdir və biz bunun üçün hər gün işləməyə davam edəcəyik,” ABŞ dövlət katibi əlavə edib.
ABŞ-ın müdafiə naziri Lloyd Austindən Tehranda hücumun arxasında İsrailin olub-olmadığını və İsrailin ABŞ-ı xəbərdar edib-etmədiyini təsdiq edə biləcəyini soruşulduqda, o, Filippində jurnalistlərə belə cavab verib: “Bu barədə sizə verə biləcəyim heç bir məlumatım yoxdur”.
Austin İsrail-Livan sərhədində vəziyyətin narahatlıq doğurduğunu və İsrailin müdafiə naziri Yoav Qallant və regionun əsas liderləri ilə əlaqə saxlayacağını bildirib.
“Biz vəziyyətin bütün regionda daha böyük münaqişəyə çevrilməsinin qarşısını almaq üçün əlimizdən gələni edəcəyik,” Austin deyib.
İran prezidenti Məsud Pezeşkian X səhifəsində ölkəsinin ərazi bütövlüyünü, şərəfini və qürurunu müdafiə edəcəyini və İsraili “qorxaq əməlinə görə” peşman edəcəyini bildirib.
Fələstin prezidenti Mahmud Abbas ofisindən verilən bəyanatına əsasən, Haniyənin öldürülməsini “qorxaq hərəkət və ciddi eskalasiya” adlandırıb.
Türkiyə Haniyənin “utancverici sui-qəsdi” adlandırdığı hadisəni pisləyib. Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyi açıqladığı bəyanatda bildirib ki, “bu hücum həm də Qəzza müharibəsini regional miqyasda genişləndirmək məqsədi daşıyır”.
Rusiya da Haniyənin öldürülməsini pisləyib və bunu “qəbuledilməz siyasi sui-qəsd” adlandırıb.