Pakistan prezidenti hərbi yönümlü qanunları imzaladığını inkar edir

Pakistan prezidenti Arif Alvi bildirib ki, o, tənqidçilərin fikrincə, müxalifəti sarsıdacaq və hakimiyyətin insanları ordu və milli təhlükəsizliyə qarşı hərəkətlərə görə təqib etmək səlahiyyətini artıracaq iki qanun layihəsini imzalamaqdan imtina edib.

Alvi əvvəllər Twitter kimi tanınan X platformasında yazıb: "Allah mənim şahidimdir, mən bu qanunlarla razılaşmadığım üçün 2023-cü il Rəsmi Sirlərə Dəyişiklik Qanununu və 2023-cü il Pakistan Ordusuna Düzəliş Qanununu imzalamadım".

Pakistan parlamenti rəsmi səlahiyyət müddəti avqustun 9-da başa çatan qanun layihələrini bir qədər əvvəl qəbul edib. Lakin qanun layihələri Konstitusiyaya uyğun olaraq, prezidentin imzasını tələb edirdi.

Pakistan silahlı qüvvələrinin baş komandanı olan prezident deyib: “Lakin mən bu gün qərara gəldim ki, mənim şəxsi heyətim mənim iradəmi və əmrimi sarsıdıb... Amma təsirlənəcək şəxslərdən bağışlanma diləyirəm”.

Alvinin ifadəsi əməkdaşlarından birinin onun imzasını saxtalaşdırmış ola biləcəyini göstəririb. Hüquq ekspertləri bildiriblər ki, prezidentin ifşası güclü ordu üçün uğursuzluqdur və çox güman ki, nüvə silahına malik Cənubi Asiya ölkəsini yeni konstitusiya böhranına sürükləyə bilər.

Konstitusiyaya görə, prezident Pakistan parlamentinin iki palatasından keçdikdən sonra 10 gün ərzində qanunu imzalamasa və ya öz müşahidələri və ya etirazları ilə geri qaytarmasa, tədbir qanuni qüvvəyə minəcək.

Prezidentin şərhlərinə cavab olaraq, Hüquq və Ədliyyə Nazirliyi onun dediklərini inkar və onu qanun layihələrinin təsdiqini “məqsədli” olaraq gecikdirməkdə ittiham edib.

"Prezidentin öz məmurlarını gözdən salmağı seçməsi narahatlıq doğurur. Prezident öz hərəkətlərinə görə məsuliyyət daşımalıdır", nazirliyin bəyanatında deyilir.

Alvinin bəyanatında istinad etdiyi qanun layihələri Pakistanın və ya onun silahlı qüvvələrinin təhlükəsizliyinə və maraqlarına xələl gətirən məlumatların aşkar edilməsini cinayət hesab edir. Onlar, həmçinin kəşfiyyat agentliklərinə reydlər keçirmək və mülki şəxsləri hətta qanun pozuntusu şübhəsi əsasında həbs etmək səlahiyyəti verirlər.

Müstəqil tənqidçilər və müxalif Pakistan Tehreek-e-Insaf və ya həbsdə olan keçmiş baş nazir İmran Xanın partiyası olan PTI qanunları parlament qəbul etdikdən dərhal sonra rədd edib. Onlar yeni qanunvericiliyin vətəndaş azadlıqlarına xələl gətirəcəyindən və orduya milli təhlükəsizlik bəhanəsi ilə müxalif fikirləri sıxışdırmaq üçün əlavə səlahiyyət verəcəyindən narahat olduqlarını bildirib.

Şənbə günü federal təhqiqat agentliyi PTI lideri kimi Xanın namizədliyini irəli sürən Şah Mahmud Qureşi həbs edib. Agentlik dəyişdirilmiş qanuna istinad edərək, onu Xan hökuməti dövründə xarici işlər naziri vəzifəsində çalışarkən rəsmi sirləri ifşa etməkdə və dövlət maraqlarına zərər verməkdə ittiham edib.

Alvi 2018-ci ildə partiyasının seçkilərdə qalib gəldiyi və Xanın baş nazir olduğu koalisiya hökuməti qurduğu zaman prezident kimi and içməzdən əvvəl PTI-nin əsas lideri olub.

Şərqi Pəncab əyalətində rüşvətxorluq ittihamı ilə mühakimə olunduqdan sonra üç il həbs cəzası çəkən Xan da rəsmi məlumatların açıqlanmasındakı roluna görə dindirilib.

70 yaşlı keçmiş kriket ulduzu ona qarşı bütün işlərin siyasi motivli olduğunu deyərək hər hansı bir qanun pozuntusuna yol verdiyini rədd edir.

Konstitusiyaya əsasən, ordunun yaxın müttəfiqi hesab edilən yeni müvəqqəti baş nazir Ənvar-ül-Haq Kakar və onun kabineti yalnız noyabrın ortalarına qədər keçiriləcək seçkilərə nəzarət etmək və gündəlik seçkiləri idarə etmək tapşırılıb.

Tənqidçilər deyir ki, Şərif hökumətinin son həftələrində parlamentdən keçən bir sıra qanunlar yeni müvəqqəti administrasiyaya siyasi qərarlar vermək səlahiyyəti verib. Bu, öz növbəsində, ordunun Kakar vasitəsilə Pakistanı daha uzun müddət idarə etmək istədiyi və 90 günlük konstitusiya limiti daxilində seçki keçirmək niyyətində olmadığı iddialarına səbəb olub.

Ordu 76 illik tarixinin təxminən yarısı boyunca seçilmiş mülki hökumətlərə qarşı çevrilişlər edərək Pakistanı birbaşa idarə edib. Siyasətçilərin və müstəqil müşahidəçilərin fikrincə, generallar hakimiyyətdə olmadıqda belə siyasətin qurulması məsələlərinə təsir etməkdə davam edir.