Accessibility links

Türkiyə media qrupları "Dezinformasiya" qanun layihəsindən narahatdır


Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan partiya üzvlərini salamlayır.
Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan partiya üzvlərini salamlayır.

Dezinformasiyanın yayılmasına görə cinayət məsuliyyətini nəzərdə tutan qanun layihəsi Türkiyə parlamentində səsverməyə doğru irəliləyir. Qanun layihəsi bütün ölkədə media hüquqları qrupları tərəfindən dərin narahatlıqla qarşılanır.

Hakim çoxluqda olan millət vəkilləri tərəfindən irəli sürülən "Dezinformasiya" qanunu qəbul olunarsa, hökumət rəsmiləri tərəfindən müəyyən edilmiş saxta xəbərlərin və ya dezinformasiyanın yayılmasına görə üç ilə qədər həbs cəzası tətbiq olunacaq.

Yeni hazırlanmış təkliflər sosial media istifadəçilərini hədəf alan və rəqəmsal medianı tənzimləyən 40 məqalə üzrə tərtib edilib. Qanun layihəsi qəbul olunarsa, rəqəmsal media vasitələrini adi media kimi qiymətləndirəcək və onları çap və yayım vasitələri ilə eyni hüquq və qaydalara, o cümlədən mətbuat kartları üçün müraciət etmək hüququna və dövlət reklam gəlirlərinə çıxışla bağlı təminatlara tabe edəcək.

Təklif olunan qanuna skeptik yanaşanlar deyirlər ki, qanun layihəsi Türkiyədə keçiriləcək seçkilərdən əvvəl rəqəmsal mediaya təzyiq etmək üçün istifadə oluna bilər. Növbəti prezident və parlament seçkiləri 2023-cü ilin iyun ayına təyin edilib, lakin müxalifət partiyaları Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın rədd etdiyi növbədənkənar seçkilərin keçirilməsini tələb edir.

Türkiyə Tərəqqi Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının mətbuat birliyinin rəhbəri Faruk Eren Amerikanın Səsinə deyib: “Biz narahatıq ki, bu qanun layihəsi seçkilərdən əvvəl qəbul olunarsa, ondan susdurma vasitəsi kimi istifadə olunacaq”. “Qanun layihəsində “saxta xəbər və yalan xəbər” kimi qeyri-müəyyən terminlər var. Hökumət artıq onu narahat edən hər xəbəri “yalan” və ya “əsassız” adlandırır. İndi bu qanundan istifadə edərək rəqəmsal medianı susdurmağa çalışacaqlar”.

Bununla belə, təklifi imzalayanlar deyirlər ki, qanun layihəsi insanları “böhtan, təhqir, qaralama, nifrət və ayrı-seçkilikdən” qorumaq üçün lazımdır. Onlar həmçinin dezinformasiya ilə bağlı bu cür qaydaların ABŞ və Avropa ölkələri də daxil olmaqla Qərb ölkələri tərəfindən tətbiq edildiyini iddia edirlər.

Ərdoğanın hakim Ədalət və İnkişaf Partiyasının (AKP) parlament qrupunun sədr müavini Mahir Ünal milli televiziyaya müsahibəsində “Avropada da oxşar qaydalar tətbiq olunur” deyib.

Türkiyə artıq media hüquqları üzrə zəif göstəriciyə malikdir və Sərhədsiz Reportyorlar Təşkilatının (RSF) Dünya Mətbuat Azadlığı İndeksində 180 ölkə arasında 149-cu yerdədir. Parisdə yerləşən RSF hesabatı Türkiyəni “tənqidçiləri sarsıtmaq üçün bütün mümkün vasitələrdən istifadə edilən” ölkə kimi təsvir edir.

XS
SM
MD
LG