Təbriz şəhərindən Amerikanın Səsinə danışan yazar və tərcüməçi Məhəmməd Rəhmanifər türk və fars dillərində yayımladığı kitablarının məzmunu haqda məlumatlandırıb. Bu kitabların oxucular tərəfindən necə qarşılandığını açıqlamaqla yanaşı ümumiyyətlə İranda türk dil və mədəniyyəti və Azərbaycan məsələləri üzrə kitab nəşr edənlərin durumu və üzləşdikləri çətinliklər haqda cənab Rəhmanifər düşüncələrini ifadə edib.
İran Türklərinin əski tarixinə yeni bir baxış və Şəhriyarla birlikdə özgələşməkdən özləşməyə doğru adlı kitabların müəllifi əsərlərində yer verdiyi əsas mövzuların kimlik məsələsi ilə əlaqədar olduğunu vurğulayır.
“Kimlikdən danışanda iki təməl qonu ortaya gəlir, biri tarix, biri də dil. Mənim əsas çalışmalarım elə bu iki qonu olub. Azərbaycan tarixi və eyni halda dilimiz və ədəbiyyatımız,” deyə cənab Rəhmanifər nəşr etdiyi kitablarda bu iki mövzunun nə şəkildə əks edildiyini müşahidə edir.
“Fars dilində yazdığım İran Türklərinin əski tarixinə yeni bir baxış kitabı 2000-ci ildə çap oldu. O zaman İranda türklər və türklərin tarixinə görə farsca qaynaq çox az idi. Türkcə qaynaq da çox deyildi... Buna görə, yaxşı qarşılandı və 5-ci çapa da çatdı.Məhəmməd Rəhmanifər
“Fars dilində yazdığım İran Türklərinin əski tarixinə yeni bir baxış kitabı 2000-ci ildə çap oldu. O zaman İranda türklər və türklərin tarixinə görə farsca qaynaq çox az idi. Türkcə qaynaq da çox deyildi... Buna görə yaxşı qarşılandı və 5-ci çapa da çatdı. Kitab əslində Azərbaycan və İranda türk dilinin tarixidir,” deyə əslən Qərbi Azərbaycan vilayətinin Xoy şəhərindən olan yazar söyləyir.
Məhəmməd Rəhmanifər sonralar nəşr etdiyi mərhum ustadın yaradıcılığına həsr edilmiş “Şəhriyarla birlikdə özgələşməkdən özləşməyə doğru” adlı kitabının mövzusu və kitabda sərgilədiyi baxış aspekti haqqında daha geniş və ətraflı məlumat verir:
“Şəhriyarın Heydər Baba-sı sadəcə folklor, ya da romantik və nostaljik bir şeir olaraq tanınıb. Ama mən bu kitabda həmin şeirdən əlavə onun Səhəndiyyə və bir farsca şeirini numunə seçərək bunlarla yanaşı onun digər türkcə və farsca şeirlərini fəlsəfi baxımdan göz önünə alıb və Heydər Baba şeirinin sadəcə bir folklor əsəri olmadığını göstərmişəm.”
Heydər Baba folklore olmaqdan əlavə eyni zamanda bir oyanış mahnısıdır. Şəhriyar bu şeirlə həm özünə həm də özlüyünə doğru addım atır, oyanır, özünü və dilini tanımaq istəyir.Məhəmməd Rəhmanifər
Həmin şeirlərin ustad Şəhriyarın “özünə qayıtma” prosesində yazıldığını önə çəkən yazarın sözlərinə görə, “Heydər Baba folklor olmaqdan əlavə eyni zamanda bir oyanış mahnısıdır. Şəhriyar bu şeirlə həm özünə həm də özlüyünə doğru addım atır, oyanır, özünü və dilini tanımaq istəyir.”
Fars dilindən türkcəyə çevirdiyi kitablar haqda Amerikanın Səsinə məlumat verən güneyli yazar və tərcüməçi İran Azərbaycanında kitab nəşrinin vəziyyətini də şərh edib.
Toplumun çox kitab oxuyan bir toplum olmadığını, türk dili və Azərbaycan tarixi ilə bağlı yazanların hər hansı bir qurum tərəfindən dətəklənmədiyini önə çəkən Rəhmanifər İran Azərbaycanında birinin yazıçılıq yolu ilə dolanışıq təmin etməyinin mümkün olmadığını ifadə edir.
“Burada heç bir yazıçı sırf yazmaqla yaşaya bilməz,” o deyir.
Məhəmməd Rəhmanifər kitab nəşri ilə bağlı ümumi durumu nəzərə alaraq ustad Şəhriyar və İran Azərbaycanında türk dilinin tarixi haqqında nəşr etdiyi kitablarının yaxşı satıldığını deyir.
