Accessibility links

İran etiraz aksiyalarına çağırışlada İnterneti böyük təhlükə kimi görür


Çərşənbə günü İranda internet xidmətində "böyük fasilə" yaranıb. Belə ki, ölkənin əxlaq polisi tərəfindən saxlanılan 22 yaşlı qadının ölümündən həftələr sonra yenidən etiraz aksiyalarına çağırışlar insanların küçələrə, nümayişlərə çıxmasına səbəb olub.

Məhsa Əmininin ölümü ilə bağlı nümayişlər ölkədə 2009-cu ildə "Yaşıl Hərəkat" etirazlarından sonra İran teokratiyasına qarşı ən böyük problemlərdən birinə çevrilib. Nümayişçilər arasında neftçilər, orta məktəb şagirdləri, hicabsız və baş örtüksüz yürüş edən qadınlar da var.

Şahidlərin dediyinə görə, çərşənbə günü günorta saatlarında başlayan etirazlara çağırışlar Tehran boyu kütləvi şəkildə çevik polis qüvvələri və mülki geyimli zabitlər yerləşdirilib. Onlar, həmçinin mobil internet xidmətlərindəki nasazlıqlardan da danışıb.

NetBlocks müdafiə qrupunun bildirdiyinə görə, İranda internetdə fasilələr məşğul iş günü ilə müqayisədə 25%-ə qədər azalıb.

NetBlocks "insident etirazlar fonunda sərbəst məlumat axınını daha da məhdudlaşdıracaq" - deyə, bildirib.

İnternetdəki fasilələrə baxmayaraq, şahidlər Tehranda 30-a yaxın qadının baş örtüklərini açaraq "Diktatora ölüm" şüarları səsləndirdiyini görüb. İranın ali dini rəhbəri Ayətulla Əli Xameneiyə istinad edilən bu şüarlar ölkənin İnqilab Məhkəməsində qapalı məhkəmə prosesi və ölüm hökmü ilə nəticələnə bilər.

Təhlükəsizlik qüvvələrinin təhdidlərinə baxmayaraq, yoldan keçən avtomobillər qadınlara dəstək olaraq siqnal verib. Şahidlərin dediyinə görə, digər qadınlar səssiz etiraz aksiyasını hicabsız davam edib. Nümayişlərin Tehrandakı universitet şəhərciklərində də keçirildiyi, internetdə nümayiş etdirildiyi iddia edilən videolar paylaşıldığı bildirilib.

Vəkillər də Tehranda İran Mərkəzi Vəkillər Kollegiyası qarşısında dinc nümayiş keçirərək, "Qadın, həyat, azadlıq" şüarları səsləndirib. Fəallar tərəfindən daha sonra yayımlanan videoda təhlükəsizlik qüvvələrinin onlara qarşı gözyaşardıcı qazdan istifadə etdiyi iddia edilib.

İran hökuməti Əminiyə qarşı pis rəftar olunmadığını təkid edir, amma onun ailəsi onun bədənində qançırlar və digər döyülmə əlamətləri olduğunu deyir. Etirazlardan yayılan videolarda təhlükəsizlik qüvvələrinin qadın etirazçıları, o cümlədən hicablarını çıxaran qadınları döydüyü, itələdiyi göstərilir.

Çərşənbə günü ölkənin Uyğunluq Şurasında çıxış edən Xameneyi yenə də "səpələnmiş" nümayişlər kimi qiymətləndirdiyi nümayişləri İranın xarici düşmənlərinin qızışdırdığını iddia edib.

XS
SM
MD
LG