ABŞ Maliyyə Nazirliyi çərşənbə günü açıqladığı hesabatda bildirib ki, ABŞ-da 2025-ci maliyyə ilinin ilk beş ayı üçün büdcə kəsiri rekord həddə - 1.147 trilyon dollara çatıb. Buraya Prezident Donald Trampın vəzifədə keçirdiyi ilk tam ay olan fevralda 307 milyard dollarlıq büdcə kəsiri daxildir ki, bu da əvvəlki ilə nisbətən 4% artım deməkdir.
Oktyabr-fevral aylarında qeydə alınan kəsirin böyük hissəsi yanvarın 20-dək olan və keçmiş prezident Co Baydenin rəhbərliyi altındakı dövrü əhatə edir. Bu dövrdəki büdcə kəsiri, 2020-ci ilin oktyabrından 2021-ci ilin fevralınadək olan 1.047 trilyon dollarlıq rekordu ötüb ki, həmin dövr COVID-19 pandemiyası səbəbilə yüksək həcmdə yardımlar və azalan gəlirlərlə müşahidə olunmuşdu.
Maliyyə Nazirliyi fevral ayında büdcə kəsirinin ötən ilin eyni ayı ilə müqayisədə 11 milyard dollar artdığını və borc faizi, sosial təminat və səhiyyə xərclərinin gəlirdəki artımı üstələdiyini bildirib.
Nəticələr Trampın əsas ticarət tərəfdaşlarına tətbiq etdiyi yeni idxal tariflərinin və administrasiyasının hökumətin xərclərini azaltmaq cəhdlərinin hələ ki, büdcə göstəricilərinə ciddi təsir etmədiy göstərir.
Fevral ayı üçün gəlirlər 296 milyard dollar təşkil edib ki, bu da həmin ay üçün rekorddur. Bu rəqəm əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 9% və ya 25 milyard dollar artım deməkdir. Lakin fevral ayı üçün xərclər də artaraq 603 milyard dollara çatıb ki, bu da həmin ay üçün rekorddur və ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 6% və ya 36 milyard dollar çoxdur.
After calendar adjustments for both receipts and outlays, the adjusted deficit would have been $311 billion, matching the record February reported budget deficit in 2021, which was driven by COVID-19.
Həm gəlir, həm də xərclərin təqvim düzəlişləri nəzərə alındıqdan sonra, defisit 311 milyard dollar təşkil edəcəkdi ki, bu da COVID-19 pandemiyası səbəbindən qeydə alınan 2021-ci ilin fevralındakı rekord büdcə kəsiri ilə eyni idi.
Məsuliyyətli Federal Büdcə Komitəsi bildirib ki, hökumətin cari büdcə ili ərzində götürdüyü borclar gündəlik təxminən 8 milyard dollar təşkil edir.
“Təsdiqə ehtiyac olmadan da aydındır ki, biz maliyyə ilinin yarısına yaxınlaşırıq, lakin sürətlə artan borcumuzu nəzarət altına almaq üçün hələ də heç bir irəliləyiş əldə olunmayıb”, - komitənin prezidenti Maya MakQuineas bildirib.
Cari maliyyə ili üçün gəlirlər 2% və ya 37 milyard dollar artaraq 1.893 trilyon dollara çatıb, lakin xərclər 13% və ya 355 milyard dollar artaraq 3.039 trilyon dollara yüksəlib.
Müavinətlərin ödənişlərinin təqvim dəyişikliklərini nəzərə almaqla, cari maliyyə ili üçün defisit hələ də rekord həddə - 1.063 trilyon dollar - olub ki, bu da əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 17% (157 milyard dollar) artım deməkdir.
Tariflər və DOGE proqramı
Tramp fevralın 4-də Çin mallarına əlavə 10% tarif tətbiq etsə də, Maliyyə Nazirliyi bildirib ki, bu artım hələ ki, gömrük rüsumlarına əhəmiyyətli təsir etməyib və çox güman ki, mart məlumatlarında özünü göstərməyə başlayacaq. Tramp martın 4-də Çin mallarına tarifləri 20%-ə qaldırıb.
Fevral ayında xalis gömrük gəlirləri 7.25 milyard dollar təşkil edib ki, bu da yanvarda qeydə alınan 7.34 milyard dollardan az, lakin 2024-cü ilin fevralında qeydə alınan 6.21 milyard dollardan çoxdur.
Fevral ayının büdcə nəticələri Trampın milyarder sahibkar İlon Maskın rəhbərlik etdiyi qeyri-rəsmi Hökumətin Səmərəliliyi Departamenti (DOGE) vasitəsilə federal işçi qüvvəsini ixtisar etmək və hökumət xərclərini azaltmaq təşəbbüsü nəticəsində ümumi xərclərdə nəzərəçarpacaq dəyişikliyin olmadığını görünür.
DOGE-nin əsas hədəflərindən biri olan "Təhsil Nazirliyi"nin fevral ayında xərcləri 14 milyard dollardan 8 milyard dollara qədər azalıb.
Tramp administrasiyasının ləğv etməyə çalışdığı "ABŞ-ı Beynəlxalq İnkişaf Agentliyi (USAID)" isə fevral ayı üçün 226 milyon dollar xərcləyib ki, bu da ötən ilin fevralında qeydə alınan 542 milyon dollardan azdır.
Fevral ayı və cari maliyyə ili dövründə xərclərin artmasına əsas səbəb Maliyyə Nazirliyinin dövlət borcu üzrə faiz ödənişlərinin, Uşaq Vergi Krediti ödənişlərinin və Sosial Təminat xərclərinin artması olub.
Cari maliyyə ilində dövlət borcuna faiz xərcləri ötən illə müqayisədə 10% və ya 45 milyard dollar artaraq 478 milyard dollara yüksəlib ki, bu da hərbi xərcləri (təxminən 380 milyard dollar) üstələyib.
Sosial təminat xərcləri 8% artaraq təxminən 663 milyard dollar təşkil edib.
Forum