2022-ci ilin sentyabrından 2024-cü ilin iyun ayına qədər Belarus şirkətləri Rusiya müəssisələrinə 125 milyon dollardan çox dəyərində mikrosxemlər satıblar. Belarus Araşdırma Mərkəzinin (BRC) CyberPartisan layihəsi ilə birlikdə apardığı araşdırmaya əsasən onların bəziləri, demək olar ki, 400 min dollar, Qərb istehsalı olub və Ukraynaya tam miqyaslı işğalın başlamasından sonra Rusiya və Belarusiyaya satılması qadağan olunub.
Müstəntiqlərin fikrincə, 22 ay ərzində Belarusdan Rusiyaya 10 minə yaxın Amerika və Avropa istehsalı olan mikrosxemlər göndərilib.
2024-cü ilin aprelində Volodimir Zelenskinin sözlərinə görə, Rusiya ordusu Ukraynaya 3200-dən çox idarə olunan bomba atıb. Onların buraxılması və naviqasiyası üçün Moskva Qərb istehsalı olan mikrosxemlərdən istifadə edir. Məsələn, Amerika şirkəti olan Intel-dən. Həmçinin BRC yazır ki, Intel komponentləri Su-35S, Su-34 qırıcıları, Korsar dronları və Kaliber raketlərində istifadə oluna bilər.
İstintaq bildirir ki, Rusiyaya mikrosxemlər tədarük edən şirkətlərdən biri də “Alexvit Ltd.” MMC olub. Onun sahibi Belarus Dövlət Gömrük Komitəsinin keçmiş sədr müavini Sergey Borisyukdur. 2022-ci ilin sentyabrından 2023-cü ilin iyununa qədər onun şirkəti Rusiya Federasiyasına Amerika, Finlandiya və Almaniya istehsalı olan 131 mikrosxem göndərib. Ukraynada genişmiqyaslı müharibə başlayandan sonra şirkətin gəliri təxminən üç dəfə artıb və 2023-cü ildə 740 milyon Belarus rublunu (247 milyon dollar) ötüb. Müstəntiqlər müəyyən ediblər ki, “Alexvit Ltd” həm də 2021-ci ilə qədər Prezident Administrasiyasına rəhbərlik etmiş Aleksandr Lukaşenkonun yaxın adamı Viktor Şeymanla əlaqəlidir.
Amerika mikrosxemlərini Rusiyaya satan başqa bir şirkət Vostok Logistics şirkətidir. Şirkət 2022-ci ilin dekabrından 2023-cü ilin martına qədər təxminən 800 min dollar dəyərində 215 mindən çox çip ixrac edib. Şirkətin sahibi Sergey Teterinlə əlaqəli olan Aleksey Matveyevdir. O, Lukaşenkonun yaxın çevrəsindən olan şəxs kimi Aİ sanksiyaları altındadır.
BRC-nin hesablamalarına görə, Belarusdan Rusiyaya ən çox Qərb mikrosxemləri - 155 min dollar dəyərində 1665 ədəd - First Continent şirkəti tərəfindən tədarük edilib. Onun sahibi 20 il Belarusun hərbi sənaye kompleksinin müəssisələrində işləyən İlya Tarasyuk adlanır.
Araşdırmada “OFS-Export” və “SD Electro” şirkətləri də mikrosxemlərin satıcıları kimi göstərilib.
BRC bildirib ki, ABŞ Sənaye və Təhlükəsizlik Bürosuna və Avropa Şurasına sorğular göndərərək, Belarus və Rusiyanın sanksiyalara məruz qalan mallara çıxışını məhdudlaşdırmaq üçün hansı addımlar atdıqlarını və qadağalara riayət olunmasına necə nəzarət etdiklərini soruşub. Nəşr zamanı hələlik heç bir cavab alınmayıb.
Forum