World Weather Attribution (WWA) qrupunun çərşənbə günü dərc etdiyi araşdırmaya görə, Helen qasırğasının leysan yağışları və güclü küləkləri iqlim dəyişikliyi səbəbindən təxminən 10% daha intensiv olub.
Tədqiqat təşkilatına rəhbərlik edən iqlimşünas Friederike Otto deyir ki, 10% artım "nisbətən kiçik görünə bilər. Təhlükənin kiçik dəyişiklikləri həqiqətən təsirlər və zərərlərdə böyük dəyişikliklərə səbəb olur".
Araşdırma həmçinin aşkar edib ki, iqlim dəyişikliyinin əsas səbəbi olan qalıq yanacaqlar Helen kimi qasırğaların baş vermə ehtimalını 2,5 dəfə artırıb. Başqa sözlə, əvvəllər Helen miqyasında fırtınalar hər 130 ildə bir dəfə gözlənilirdisə, indi bu ehtimal orta hesabla 53 ildə bir dəfəyə yaxınlaşır.
Tədqiqatçılar Helen qasırğasının üç aspektinə diqqət yetirib: yağışlar, küləklər və Meksika körfəzindəki suyun temperaturu onun formalaşmasında əsas amillərdir.
Araşdırmanın həmmüəllifi və London İmperial Kollecinin tədqiqatçısı Ben Klark mətbuat konfransında deyib: "Bu hadisənin bütün aspektləri iqlim dəyişikliyi ilə müxtəlif dərəcədə güclənib". Dünya istiləşməkdə davam etdikcə biz eyni şeyi daha çox görəcəyik".
Ekstremal hava hadisələrində iqlim dəyişikliyinin rolunu araşdıran beynəlxalq alim və meteoroloqlar qrupu olan WWA-nın araşdırması ABŞ-ın cənub-şərqindəki Florida ştatının daha bir böyük qasırğa Miltonuna hazırlaşdığı vaxta təsadüf edir.
Helen bu ştatın qərb hissəsini suya qərq edib və bəzi yerli xəbər agentlikləri 75 santimetrə qədər yağış yağdığını bildirib.
Fırtına 220-dən çox insanın həyatına son qoyub və bu, 2005-ci ildəki "Katrina” qasırğasından sonra ən ölümcül qasırğa olub.
ABŞ, Böyük Britaniya, İsveç və Hollandiyadan olan tədqiqatçılar tərəfindən aparılan tədqiqat fırtınanın üç aspektini araşdırmaq üçün üç metodologiyadan istifadə edib. Onun yağıntılarını öyrənmək üçün tədqiqatçılar cəlb olunan iki bölgədən asılı olaraq həm müşahidə, həm də iqlim modellərinə əsaslanan bir yanaşma tətbiq etdilər: biri Florida kimi sahilyanı ərazilər üçün, digəri isə Appalaçian dağları kimi daxili ərazilər üçün.
Tədqiqat hər iki halda yağıntıların qlobal istiləşmə səbəbindən 10 faiz artdığını və hazırda sənayedən əvvəlki səviyyədən 1,3 dərəcə yüksək olduğunu müəyyən edib.
Helenin küləklərini öyrənmək üçün elm adamları 1900-cü ilə qədər olan qasırğa məlumatlarına baxıb. Onlar müəyyən edib ki, Helen küləkləri iqlim dəyişikliyi nəticəsində 11 faiz daha güclü və ya 21 km/saat olub.
Tədqiqatçılar Helenin meydana gəldiyi Meksika körfəzindəki suyun temperaturunu tədqiq edərək, onun normadan təxminən 2 dərəcə selsi yuxarı olduğunu müəyyən edib. Tədqiqat iddia edir ki, bu rekord temperatur iqlim dəyişikliyi səbəbindən 200-500 dəfə daha çox olub. Daha isti okeanlar daha çox su buxarlandıraraq, fırtınaların meydana çıxmasına daha çox enerji verir.
Forum