ABŞ-ın milli təhlükəsizlik müşaviri Ceyk Sallivan noyabrda ABŞ-da keçiriləcək prezident seçkiləri ərəfəsində Vaşinqton və Pekin arasındakı gərginliyin həlli məqsədilə Pekində Çinin xarici işlər naziri Vanq Yi ilə görüşüb.
Analitiklərin fikrincə, Sallivanın cümə axşamı başa çatacaq səfəri həm də prezident Co Baydenin yanvar ayında vəzifəsini tərk etməzdən əvvəl Çin Prezidenti Si Cinpinlə yekun zirvə görüşünə zəmin yaratmaq məqsədi daşıyır.
Qapalı danışıqlardan əvvəl Vanq jurnalistlərə deyib ki, Çin-ABŞ münasibətləri "kritik əhəmiyyətlidir" və dünya üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir, lakin bu, "qarışıqlıq" ilə əhatə olunub.
O, iki ölkə arasında münasibətlərin sağlam və sabit olacağına ümid etdiyini bildirib.
Sallivan bildirib ki, tərəflər "səmərəli və əsaslı şəkildə idarə edilməli olan" razılıq və fikir ayrılığı sahələrini müzakirə edəcək. ABŞ rəsmiləri deyir ki, Sallivanın səfərinin əsas məqsədi ticarət gərginliyi, insan haqları ilə bağlı narahatlıqlar və Ukraynanın işğalından sonra Pekinin Moskva ilə getdikcə artan əlaqələri səbəbindən ciddi şəkildə pozulmuş qarşılıqlı əlaqəni saxlamaqdır.
Keçən həftə keçirilən mətbuat konfransında yüksək səviyyəli bir administrasiya rəsmisi Sallivan və Vanqın iki gün ərzində ikitərəfli, qlobal, regional və Boğaz məsələlərini müzakirəsinə təxminən 10-12 saat sərf edəcəyini deyib.
“Bir daha qeyd etmək yerinə düşər ki, ABŞ diplomatiyası və kommunikasiya kanalları ÇXR-ə [Çin Xalq Respublikası] yanaşmanın dəyişdiyini göstərmir. Bu, son dərəcə rəqabətli bir əlaqədir. Biz investisiyalar qoymağa, ittifaqlarımızı gücləndirməyə və atmalı olduğumuz ümumi addımları - texnologiya və milli təhlükəsizliklə bağlı sağlam düşüncəli addımları atmağa sadiqik. Bununla belə, biz bu rəqabəti məsuliyyətlə idarə etməyə və onun münaqişəyə çevrilməsinin qarşısını almağa sadiqik” - deyə, rəsmi bildirib.
Rəsmi əlavə edib ki, Sallivan Çinin Rusiyanın müdafiə sənayesi bazası, Cənubi Çin dənizi və Şimali Koreya, Yaxın Şərq, Myanma və Tayvan boğazı kimi digər qlobal məsələlərə dəstəyi ilə bağlı ABŞ-ın narahatlığını artıracaq.
Səfərin böyük bir irəliləyişə səbəb olacağı gözlənilmir, lakin media xəbər verir ki, bu, Baydenin yanvar ayında vəzifəsini tərk etməzdən əvvəl Si ilə yekun sammit keçirməsinə yol aça bilər.
Nə Çin Xarici İşlər Nazirliyi, nə də ABŞ Dövlət Departamenti bunu təsdiqləməsə də, Bayden və Si noyabrın 10-dan 16-dək Peruda keçiriləcək Asiya-Sakit Okean İqtisadi Əməkdaşlıq forumunda və ya noyabrın 18-də və 19-da Braziliyada keçiriləcək G20 sammitində görüşə bilər.
Forum