Yüksək rütbəli administrasiya rəsmisi deyib ki, iki fövqəldövlətin hərbçiləri arasında əlaqənin bərpası prezident Co Baydenin çərşənbə günü çinli həmkarı Si Cinpin ilə San-Fransisko körfəzi bölgəsində çoxdan gözlənilən görüş zamanı gündəmində olacaq. Liderlər ABŞ-ın ev sahibliyi etdiyi Asiya-Sakit Okean İqtisadi Əməkdaşlıq sammiti çərçivəsində görüşəcək.
Bayden-Xi sammiti iki prezident arasında keçən il İndoneziyanın Bali adasında görüşdükdən sonra ilk üzbəüz görüş olacaq. Bu, ABŞ-Çin münasibətləri üçün müsbət əlamətdir.
Administrasiya artıq bu il Dövlət katibi Antoni Blinken, maliyyə naziri Canet Yellen və ticarət naziri Gina Raimondo da daxil olmaqla, bir neçə yüksək vəzifəli məmuru Pekinə göndərib.
Anonimlik şərti ilə jurnalistlərə danışan yüksək rütbəli administrasiya rəsmisi Bayden Pekinlə hərbi əlaqə kanallarını bərpa etmək üçün "lazımi addımları atmaqda qərarlıdır" deyib. Administrasiya hesab edir ki, bu addım münasibətlərə daha çox sabitlik gətirəcək və hərbi səhv hesablama riskini azaldacaq.
Çin keçən il Nümayəndələr Palatasının ozamankı spikeri Nensi Pelosinin Tayvana avqust səfərinə etiraz olaraq hərbi əlaqəni dayandırıb. Effektiv rabitə kanallarının saxlanması və risklərin azaldılması məqsədi daşıyan Müdafiə Siyasətinin Koordinasiya Danışıqları və gəmi və təyyarə operatorlarına müntəzəm əlaqə saxlamağa imkan verən Dəniz Hərbi Rabitə Sazişi dayandırılmaya daxildir.
Blinken iyun ayında Pekinə səfəri zamanı rabitə kanallarını bərpa edə bilməyib. “Çinlilər istəksizdilər. Beləliklə, prezident gələn həftə iddialı şəkildə təzyiq göstərəcək”, yüksək səviyyəli administrasiya rəsmisi bildirib.
Vaşinqtondakı siyasət araşdırması qrupu American Enterprise İnstitutunda ABŞ-ın Asiyadakı strategiyasına diqqət yetirən baş elmi işçi Zak Kuper deyib ki, danışıqların yenidən başlaması heç bir əsaslı irəliləyiş demək deyil.
Bayden-Si görüşü yanvarda Tayvanda prezident seçkilərinə bir neçə ay qalmış baş verir və Vaşinqton Pekinin kampaniyaya qarışmamasını istəyir. Çin özünü idarə edən adanı öz əyaləti hesab edir.
"Seçkiyə hər hansı bir hərəkət və ya müdaxilə bizim tərəfimizdən son dərəcə ciddi narahatlıq yaradacaq", eyni brifinqdə ikinci yüksək səviyyəli administrasiya rəsmisi bildirib. Çox güman ki, bu cür çağırışlar cavabsız qalacaq.
ABŞ-ın Alman Marşal Fondunda ictimai siyasət araşdırmaları qrupunun Hind-Sakit okean Proqramının idarəedici direktoru Bonni Qleyzer Amerikanın Səsinə deyib: “Pekinin ABŞ-ın Tayvan seçkilərinə müdaxilə etməmək barədə iddiası ilə bağlı hər hansı şərh verəcəyinə şübhə edirəm”.
Pekinin üstünlük verdiyi namizəd Kuomintan müxalifət partiyasının namizədi, Yeni Taypey şəhərinin keçmiş meri Hou Yu-ihdir. Hou "Komintan üçün səs verin və Tayvan boğazının hər iki tərəfində müharibə olmayacaq" mesajı ilə kampaniya aparıb.
Liderlər həmçinin regional münaqişələr, o cümlədən Şimali Koreyanın silah proqramı, Ukraynadakı müharibə və Qəzzadakı münaqişə ilə bağlı fikirlərini bölüşəcəklər.
Prezident Si-yə İranın Qəzzada müharibəni genişləndirməməsinin və Yaxın Şərqdə zorakılığı yaymamasının vacib olduğunu çatdıracaq.
"İran hər hansı bir yerdə təxribatçı hərəkətlər etsə, Birləşmiş Ştatlar dərhal cavab verməyə hazırdır" - deyə, administrasiya rəsmisi bildirib.
Pekin mart ayında Səudiyyə Ərəbistanı ilə İran arasında münasibətlərin normallaşdırılmasına dair razılaşma əldə etdikdən sonra regionda nüfuzu artır. Çin indiyədək İsrail və HƏMAS arasındakı münaqişəni diqqətlə izləyir, atəşkəs və iki dövlətli həllə çağırış edərək, açıq şəkildə tərəf tutmaqdan çəkinir.
Forum