ABŞ amerikalılara arbitrar hüquq-mühafizə qaydaları, çıxış qadağaları və qanunsuz həbslər riski səbəbindən Çinə səyahətlərini nəzərdən keçirməyi tövsiyə edib. Konkret hallara istinad edilməsə də, məsləhət may ayında 78 yaşlı ABŞ vətəndaşının casusluq ittihamı ilə ömürlük həbs cəzasına məhkum edilməsindən sonra verilib. Tövsiyə, həmçinin keçən həftə Çinin maraqlarına zərər verənlərə qarşı əks tədbirləri təhdid edən genişmiqyaslı Xarici Əlaqələr Qanununun qəbulundan sonraya təsadüf edir.
Çinin bu yaxınlarda əks-casusluq qanununu qəbul etməsi xarici biznes icmalarını qorxudub. Qanunda ofislərə basqın, həmçinin xarici tənqidçilərə sanksiya tətbiq edilməsi nəzərdə tutulur.
"Çin Xalq Respublikası (ÇXR) hökuməti qanun çərçivəsində ədalətli və şəffaf proses olmadan ABŞ və digər ölkələrin vətəndaşlarına ölkədən çıxış qadağalarının tətbiqi də daxil olmaqla, özbaşına qanunlar qəbul edir" , tövsiyədə bildirilir.
"ÇXR-də səyahət edən və yaorada yaşayan ABŞ vətəndaşları ABŞ konsulluq xidmətləri və ya onların iddia edilən cinayətləri haqqında məlumatlara çıxışı olmadan saxlanıla bilər" , deyə xəbərdarlıq edilib.
Qeyd edilib ki, Çin səlahiyyətliləri "geniş çeşiddə sənədlər, məlumatlar, statistikalar və ya materialları dövlət sirri hesab etmək və casusluqda ittiham olunan xarici vətəndaşları həbs və mühakimə etmək üçün geniş mülahizələrə malikdir. Nümayişlərdə iştirak etməkdən tutmuş Çin siyasətini tənqid edən elektron mesajlar və ya hətta həssas hesab edilən ərazilərdə sadəcə araşdırma aparmaq kimi potensial qanun pozuntularının geniş spektri sadalanıb.
Məsləhətdə qeyd edilib ki, çıxış qadağalarından fərdləri Çin hökumətinin araşdırmalarında iştirak etməyə, ailə üzvlərini xaricdən qayıtmağa məcbur etmək, mülki mübahisələri Çin vətəndaşlarının xeyrinə həll etmək və “xarici hökumətlər üzərində sövdələşmə rıçaqları əldə etmək” üçün istifadə edilə bilər.
Oxşar tövsiyələr Çinin yarı muxtar bölgələri olan Honq-Konq və Makao üçün də verilib.
ABŞ keçmişdə öz vətəndaşlarına oxşar tövsiyələr verib, lakin son illərdəkilər əsasən Çinin sərt “sıfır-COVID” siyasəti altında sərhədlərini üç il müddətinə bağlayarkən ciddi və uzunmüddətli kilidləmə təhlükələri barədə xəbərdarlıqlar olub.
Çin ABŞ-ın Kommunist Partiyasının avtoritar sisteminə etiraz səylərinə qəzəblə cavab verir.
ÇXR ABŞ-ın səyahət tövsiyəsinə hələ münasibət bildirməyib.
