Əfqanıstanın Taliban hərəkatı 2021-ci ilin avqustunda hakimiyyətə qayıtdıqdan sonra ikinci açıq edam olduğu güman edilən və qətldə təqsirli bilinən şəxsin edamını çərşənbə axşamı həyata keçirib.
Edam BMT-nin bu kimi hərəkətlərin "qəddar, qeyri-insani və ya ləyaqəti alçaldan rəftar və ya cəza" forması olması ilə bağlı tənqidinə məhəl qoyulmadan icra edilib.Şərqi Lağman əyalətində edam edilən əfqan əksəriyyəti eyni ailənin üzvləri olmaqla, 5 nəfəri qətlə yetirməkdə təqsirli bilinib, Taliban Ali Məhkəməsi bəyan edib. Məhkəmə əlavə edib ki, çoxlu sayda Taliban ədliyyəsi və hökumət rəsmiləri, eləcə də sakinlər əyalətin mərkəzi Mihtarlam məscidində edamın şahidi olublar. Məhkəmə əlavə təfərrüatları bölüşməyib və qeyd edib ki, məhkəmə qərarı Talibanın ali lideri Hibətullah Axundzadə tərəfindən "diqqətlə" araşdırılıb təsdiq edildikdən sonra icra edilib.
Qətldə ittiham olunan ilk şəxsin ictimai edamı ötən ilin dekabrında Əfqanıstanın qərbindəki Fərəh əyalətində həyata keçirilib. O, zərərçəkənin atası tərəfindən avtomatla öldürülüb.
O zaman BMT-nin insan haqları ofisi bu hərəkəti pisləmiş və Talibanı növbəti edamları dərhal dayandırmağa və bütün digər ictimai cəzaları qadağan etməyə çağırmışdı.
Təxminən iki il əvvəl Əfqanıstanda nəzarəti ələ keçirdikdən sonra Taliban İslam hüququnun və ya şəriətin ciddi şərhini cinayət ədalət sisteminə tətbiq edib. Onlar paytaxt Kabildə və Əfqanıstanın bir sıra əyalətlərindəki futbol stadionlarında yüzlərlə tamaşaçı qarşısında çoxlu sayda kişi və qadını döyüb. Zərərçəkənlər zina, oğurluq, evdən qaçmaq kimi "mənəvi cinayətlər"də ittiham olunub. 1996-2001-ci illərdə Əfqanıstanda əvvəlki Taliban hökuməti dövründə kütləvi şallaq və edamlar geniş yayılmışdı.
Talibanın beynəlxalq ictimaiyyətə müharibədən zərər çəkmiş ölkəni inklüziv şəkildə idarə edəcəklərinə və qadınların ictimai həyat və təhsil hüquqlarına hörmətlə yanaşacaqlarına dair dəfələrlə zəmanət verməsinə baxmayaraq, improvizə edilmiş Cənubi Asiya dövlətini idarə etmək üçün sərt siyasətlərini geri qaytarıb.
Sərt hakimiyyət orqanları Əfqanıstanda qızların altıncı sinifdən sonra təhsilini dayandırıb və qadınların bir çox dövlət iş yerlərində çalışmasına qadağa qoyub. Taliban əfqan qadınların BMT və digər yardım təşkilatlarında işləməsinə də qadağa tətbiq edib.Qadınlara qarşı ayrı-seçkilik siyasəti, eləcə də insan haqları ilə bağlı digər narahatlıqlar beynəlxalq tənqidlərə səbəb olub və xarici hökumətləri Talibanı ölkənin qanuni hökmdarları kimi tanımaqdan çəkindirib.
Hibətullah onun siyasətinin tənqidini rədd edərək, onların əfqan mədəniyyəti və şəriətinə uyğun olduğunu deyir. Çərşənbə axşamı Talibanın baş sözçüsü Zabihullah Mücahid Birləşmiş Millətlər Təşkilatını və Qərb institutlarını onların administrasiyasına qarşı "təbliğat" aparmaqda ittiham edib.
"Əfqanıstanda İslam qanunları tətbiq olunur; onlara etiraz etmək İslamla bağlı problemdir" deyib.
Mücahid bunu BMT ekspertinin əfqan qadın və qızlarına Taliban tərəfindən rəftarının "gender aparteidinə" bərabər ola biləcəyini, onların hüquqlarının faktiki hakimiyyət orqanları tərəfindən ciddi şəkildə pozulmaqda davam etdiyini deməsindən bir gün sonra səsləndirib.
