Böyük miqyasda saxtalaşdırılmış kimi qiymətləndirilən prezident seçkilərindən sonra Belarus Prezidenti Aleksandr Lukaşenkonun andiçmə mərasimi Belarus siyasətində yeni bir ssenariyə yol açmaqdadır. Bir çox ölkə Lukaşenkonu Belarusun qanuni prezidenti kimi tanımaqdan imtina edərkən öz etirazlarını davam etdirməyə söz verdiyi müxalifətçilər avtoritar prezidentə qarşı təzyiqlərini azaltmayıb.
Xeyli mübahisəyə səbəb olan seçkilərin ardından Aleksander Lukaşenko elan olunmayan andiçmə mərasimində daha bir müddət üçün and içib.
Bu qədər məxfiliyin səbəbi andiçmə mərasimindən sonra bazar günü olduğu kimi on minlərlə etirazçının hərəkətə keçməsinin və şəhəri durğun vəziyyətə gətirməsinin qarşısını almaq üçün idi.
İndi etirazçılar bunun uzun məsafələr uğrunda bir döyüş olduğunu dərk etməyə başlayır. Onların Lukaşenkonun hakimiyyətdən uzaqlaşdırılmasına dair ümidləri uzun müddətdir liderin hələ də Belarusun təhlükəsizlik aparatlarına ciddi nəzarət ilə toqquşub.
Buna baxmayaraq etirazçılar inamını itirmir.
"Bir növ dialoq olacaq, amma əminəm ki, onu hakimiyyətdən uzaqlaşdıracağıq, çünki ölkə ona qarşı qalxıb və buna məhəl qoymamaq mümkün deyil" - deyə, etirazçı Valeriya bildirir.
"Bizim yeganə şansımız - getdikcə daha çox insanın bizə qoşulmasına, tərəfimizi tutmasına, insanların diktator deyil, yaxşı Belarus xalqının seçimlərini edə bilməsinə nail olmaqdır!" - deyə, etirazçı Anton açıqlayıb.
Prezident etirazçılarla dialoqa getməyəcəyini açıq şəkildə bildirib. Bunun əvəzinə onları narkoman, alkoqolik və siçovul adlandıraraq təhqir edir.
Hökumətin fikrincə etirazçılar xarici güclər tərəfindən uzaqdan idarə olunur.
"Belarusun indi tarixində ilk dəfə xarici qüvvələr tərəfindən təşkil edilən və Litva və Polşa tərəfindən koordinasiya edilən" rəngli inqilab "ssenarisində olduğunu qorxmadan təsdiq edə bilərik" - deyə, Beynəlxalq Əlaqələr Daimi Komitəsinin sədri Andrey Savinix bildirib.
Müxalifətlə Lukaşenko arasındakı ziddiyyət dünya səhnəsində müzakirə olunur. Bir çox Qərb ölkəsi onu qanuni prezident kimi tanımaqdan imtina edir, Rusiya isə onu dəstəkləyir.
Siyasi şərhçilərin fikrincə, güclü qonşunun dəstəyi, təzyiqlər gətirə bilər və Belarus kimi kiçik bir dövlət üçün suverenlik məsələlərini ortaya qoyur.
“Bir sual vermək məcburiyyətindəyik: Əgər belə bir balansımız varsa, Rusiya Federasiyası bizdən nə tələb edir? Tam itaət? Bərabər hüquqlu bir birlik yaratmaq əvəzinə Belarusu kukla və ya protektorata çevirmək? Sual budur” - deyə, politoloq Pyotr Petroski sual edir.
Minsk küçələrindəki etirazçılar üçün son bir neçə həftədə baş verənlər dayandırıla bilməyən bir prosesin başlanğıcıdır.
“Yalnız iki ay əvvəl bunun baş verəcəyini, bu qədər insanın küçələrə çıxacağını xəyal edə bilməzdik. Bu səbəbdən düşünürəm ki, belə davam etməli, narazılığımızı göstərmək üçün küçələrə çıxmalıyıq" - deyə, etirazçı Antonina qeyd edib.
Artıq Belarusda qarşıdurmanın yeni bir mərhələsi başlayır: bir tərəfdən müxalifət küçələrdə müntəzəm etirazlarla və beynəlxalq təzyiqlərin köməyi ilə Lukaşenkonun gücünü yıxmağa çalışacaq.
Digər tərəfdən, hökumət ümid edir ki, təhlükəsizlik qüvvələrinin işi - etirazçıların yorğunluğu ilə yanaşı - nəticədə müxalifət səylərinin zəifləməsinə səbəb ola bilər.