Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev çərşənbə axşamı bildirib ki, hər iki ölkənin nümayəndələri onilliklər boyu davam edən ərazi mübahisələrinə və toqquşmalara son qoymaq məqsədilə sərhədi demarkasiya etməyə başladığı bir vaxtda Ermənistanla sülh sazişi əvvəlkindən daha yaxındır.
Ermənistanda etirazlara baxmayaraq, Əliyevin nikbinliyi ötən il Bakının birgünlük əməliyyatı nəticəsində Qarabağ bölgəsinə nəzarəti tam bərqərar etməsindən sonra hələ də müəyyən edilməmiş sərhəd xəttinin işarələnməsi ilə bağlı irəliləyişdən qaynaqlanır.
Çərşənbə axşamı hər iki ölkənin rəsmiləri Sovet dövründən qalma xəritələrə əsaslanan bölmənin delimitasiyası ilə bağlı razılığa gəldikdən sonra ilk sərhəd nişanını quraşdırdılar.
"Biz heç vaxt olmadığı qədər yaxınıq," Əliyev çərşənbə axşamı uzun müddət əlçatmaz görünən sülh sazişi barədə deyib.
"İndi biz sülh sazişinin necə görünməsi barədə ümumi anlayışa sahibik. Bizə yalnız təfərrüatları müəyyənləşdirmək lazımdır," o bildirib.
“Hər iki tərəfə vaxt lazımdır... Bunu etmək üçün hər ikimizdə siyasi iradə var.”
Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan ötən ay iki ölkə Sovet İttifaqının respublikaları olduğu dövrdə Azərbaycanın tərkibində olan dörd sərhəd kəndinin qaytarılmasına razılıq verib.
Əliyev çərşənbə axşamı Qazaxıstanın xarici işlər nazirlərinin görüşünə ev sahibliyi etmək təklifini qəbul etdiyini bildirib.
Rusiya, İran, ABŞ, Fransa və Almaniya da daxil olmaqla, bir neçə ölkə vasitəçi rolunu oynamağa çalışsa da, illərdir davam edən danışıqlar nəticəsiz qalıb.
Əliyev üçüncü tərəfin müdaxiləsinə ehtiyac olmadığını aydın edib.
“Biz hər hansı vasitəçilikdən danışmırıq, çünki indi sərhədimizdə baş verənlər onu göstərir ki, biz tək qalanda... gec-tez razılaşa bilərik,” o deyib.
Çərşənbə axşamı hər iki ölkənin ekspertləri ilk nişanları quraşdırdıqdan sonra eyni bəyanatlarla çıxış ediblər.
Daha əvvəl Ermənistanda mitinqlər başlayıb, etirazçılar Ermənistan-Gürcüstan magistralının bir neçə nöqtəsində daha çox torpaq verməkdən qorxaraq nəqliyyatın hərəkətini qısa müddətə bağlayıblar.
Yerevan çərşənbə axşamı bildirib ki, "Ermənistanın suveren ərazisini" verməyəcək.
Azərbaycana qaytarılmalı olan dörd dağılmış yaşayış məntəqəsi - Aşağı Əskipara, Bağanis Ayrım, Xeyrimli və Qızılhacılı 1990-cı illərdə erməni silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilib və onların etnik azərbaycanlı sakinləri qaçmağa məcbur edilib.
Yaxınlıqdakı kəndlərin erməni sakinləri sonda ölkənin qalan hissəsindən təcrid olunacaqlarından və bəzi evlərin Azərbaycan ərazisinə keçə biləcəyindən narahatdırlar.
Ərazi dənizə çıxışı olmayan Ermənistan üçün bu ərazi strateji əhəmiyyətə malikdir, çünki Gürcüstana gedən magistralın bir neçə kiçik hissəsi - həyat əhəmiyyətli ticarət arteriyası - təhvil verilə bilər.
Delimitasiya olunmuş sərhəd Rusiyanın əsas qaz boru kəmərinin yaxınlığında, həm də əlverişli hərbi mövqelər təklif edən ərazidən keçəcək.
Paşinyan “yeni müharibədən yayınmaq üçün” sərhəd mübahisəsinin həllinin vacib olduğunu israr edib.
Şənbə günü o, 1992-ci ildən bu ərazidə yerləşdirilən rus mühafizəçilərinin çıxarılacağını və "Ermənistan və Azərbaycanın sərhədçilərinin dövlət sərhədini özləri qorumaq üçün əməkdaşlıq edəcəklərini" deyib.
Sərhədin delimitasiyasının "əhəmiyyətli dəyişiklik" olduğunu deyən Paşinyan əlavə edib: "İndi sərhədə sahib olun, təmas xəttinə yox, və bu, sülh əlamətidir".
Əldə edilmiş son irəliləyişə baxmayaraq ölkələr arasındakı sərhəd danışıqlarının bir müddət davam edəcəyi gözlənilir və demarkasiya məsələsində həllini gözləyən mühüm məqamlar qalmaqdadır.
Forum